|
|
اجزا فوارههای خودکار: میزاب، مُقَلَّب و نصف طَرجَهار
|
|
|
|
|
نویسنده
|
نظری سعید ,غفرانی علی غفرانی ,نیک سرشت ایرج
|
منبع
|
تاريخ و تمدن اسلامي - 1392 - دوره : 9 - شماره : 18 - صفحه:123 -139
|
|
|
چکیده
|
طراحی فواره هایی که به طور خودکار و در فواصل زمانی مشخص تغییرشکل می دهند، یکی از مباحثی است که از نظر اصول طراحی و اجزای به کار رفته در آن، با شاخه ظروف جادویی (الاوانی العجیبه) علم الحیل (متفاوت با حیل شرعی و تقریبا معادل با مهندسی مکانیک) قرابت دارد. این فواره ها همچون ظروف جادویی، با استفاده از یک دستگاه کنترل مکانیکی مخفی، دارای خواص شگفت انگیزی بوده اند. خاصیت شگفتی آور این فواره ها همان تغییر شکل فوران آن ها به صورت خودکار و در فواصل زمانی معین است. سه نمونه از این گونه فواره ها، در کتاب الطرق السنیه فی الآلات الروحانیه، تالیف تقی الدین محمد بن معروف ملقب به راصد (د993هـ/ 1585م)، دانشمند بزرگ قرن دهم و منجم باشی رصدخانه استانبول، آمده است. از آن جا که تغییرشکل فوران این فواره ها، به واسطه دستگاه کنترل مکانیکی مخفی آن ها، صورت می گرفته، برای درک بهتر عملکرد این دستگاه ها، لازم است که اجزای تشکیل دهنده آن ها به طور مجزا بررسی شوند. در مقاله حاضر، سه مورد از مهمترین این اجزا شامل میزاب، مُقَلَّب و نصف طَرجَهار معرفی و بررسی شدهاند.
|
کلیدواژه
|
علم الحیل ,فواره ,ظروف جادویی ,میزاب ,مقلّب ,نصف طَرجَهار ,: ?Lm Al-E?Yal ,Fountains ,Magic Dishes ,M?Z?B ,Muiallab ,Nibf-O-Tardjah?R
|
آدرس
|
قزوین, دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی،, ایران, مشهد, استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی،, ایران, دانشگاه تهران, استادیار دانشگاه تهران، پژوهشکده تاریخ علم،, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|