گزارشی فاخر از تاریخ اسلام بررسی کتاب تاریخ اسلام اثر زنده یاد دکتر علی اکبر فیاض بخش (141-169)

چکیده کتاب مشهور تاریخ اسلام یکی از معدود آثار باقی‌مانده از زنده‌یاد دکتر علی‌اکبر فیاض (1277-1350ش) به‌شمار می‌آید این کتاب اولین بار در سال 1327 شمسی منتشر شد و تاکنون بارها توسط انتشارات دانشگاه تهران تجدید چاپ شده است. دکتر فیاض در این اثر نسبتا مختصر، گزارشی مستند و هنرمندانه از دوره‌هایی مهم و طولانی از تاریخ اسلام ارایه کرده است. این اثر به‌رغم نقاط قوت بسیار (استفاده درست از منابع متعدد و متنوع، نثر زیبا و فاخر، رعایت بی‌طرفی علمی و...) کاستی‌هایی نیز دارد. اگر از چاپ نامناسب آن صرف‌نظر کنیم، می‌توان به اشکالاتی در تنظیم فصول کتاب، ارایه مطالبی بی‌ارتباط با عنوان کتاب، عدم استفاده از شیوه واحد ارجاع‌، ایجاز مخلّ، برخی جملات نارسا و اغلاط جغرافیایی، ثبت نادرست بعضی تاریخ‌ها، بی‌دقتی در ثبت شماری از وقایع و عدم برخورد نقادانه با بعضی روایت‌های تاریخی اشاره کرد. در این مقاله این کتاب در دو بخش ارزیابی و بررسی شده است: 1. از منظر عناصر بیرون متن: نویسنده، ناشر و چاپ، خوانندگان و زمینه اثر؛2. از منظر عناصر درون متن: عنوان، حجم، تبویب، منابع، ارجاعات، نثر، محتوای کتاب و روش نویسنده.