محاسبه کمیت های کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30 ژانویه 1283 م . در زیج محقق سلطانی شمس الدین محمد وابکنوی

این مقاله به بررسی نخستین گزارش علمی از یک کسوف حلقوی توسط شمس‌الدین محمد وابکنوی، از اخترشناسان دوره دوم رصدخانه مراغه، می‌پردازد. وی گزارش کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30 ژانویه 1283م. را در زیج محقّق سلطانی، مقاله3، باب 14 آورده است. در اینجا، داده‌های اولیه و فرآیند محاسباتی وی با توجه به مقادیر جداول زیج ارایه و تحلیل می‌شود. بخش مربوط به گزارش کسوف حلقوی در زیج محقّق سلطانی تصحیح شده و در ضمیمه مقاله آمده است. احتمالا گزارش وابکنوی از کسوف حلقوی 1283م. نخستین گزارش مشروح از محاسبه کمیت‌های یک کسوف حلقوی، نخستین گزارش رصدی مکتوب برجای‌مانده از آن به دست یک منجم حرفه‌ای، و نخستین پیش‌بینی علمی این پدیده در اخترشناسی باستان و ادوار میانه است. در بعد تاریخی، امکان‌ناپذیری وجود کسوف حلقوی در بستر (context) نجومی بطلمیوسی که چارچوب اخترشناسی ادوار میانه را شکل می‌داده است، در بعد رصدی و مشاهداتی، بیان جزییات در گزارش رصدی وابکنوی و دقت قابل توجه آنها در مقایسه با مقادیر نوین و در بعد محاسباتی ارایه مراحل محاسبه به صورت مفصل، ذکر داده‌های اولیه و داده‌های منتج در هر مرحله محاسبه که امکان یک بررسی انتقادی را امکان‌پذیر می‌سازد دلایل اصلی اهمیت پژوهش حاضر هستند.