علل عقب ماندگی جامعه ایران در عصر قاجار از نگاه روزنامه «تربیت»

روزنامه ها نقش بی‌بدیلی در تغییر رویکرد جامعه ایران در عصر قاجار داشتند. در روند معطوف به شکل گیری نهضت مشروطیت در داخل ایران تعدادی روزنامه انتشار یافت که برخی از آن ها فارغ از موضع‌گیری سیاسی نسبت به مسائل کلی جامعه نگاه آسیب‌شناختی را دنبال می کردند. روزنامه تربیت یکی از مهم‌ترین و باثبات‌ترین این روزنامه‌ها بود که قریب نه سال با نگاهی انتقادی اصلاحی نسبت به مسائل مهم جامعه ایران سعی داشت ضمن ریشه‌یابی عناصر و عوامل واماندگی جامعه، راهکارهای عملی در جهت برون‌رفت از آن شرایط ناگوار را ارائه دهد. دریافت عوامل واپس ماندگی جامعه و الگوهای پیشنهادی موردنظر روزنامه برای اصلاح ساختاری در جامعه عصر قاجار مسئله عمده این نوشتار را شکل می‌دهد؛ بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال بنیادی است که عوامل اصلی فروماندگی جامعه ایران دوره قاجار از منظر روزنامه تربیت چیست؟ و روزنامه برای برون‌رفت از این شرایط چه الگوهایی را پیشنهاد می‌دهد؟ نتایج بررسی نشان می‌دهد تاکید روزنامه بیشتر معطوف بر ضعف‌های فرهنگی و ناتوانی در گسترش دانش‌های روزآمد است. براین‌اساس نظام پیشنهادها گرداننده روزنامه بیشتر متمرکز بر افزایش توان علمی جامعه و هم چنین درمان ریشه‌ای این نابسامانی است. البته از این منظر اصلاح نظام آموزشی و تربیتی در زمره اولویت‌های اصلی محسوب می‌شود. علاوه بر این فرایند اصلاح بدون توجه به بازسازی نظام اخلاقی جامعه کار بی‌ثمری خواهد بود.

a study on iran’s societal backward in the q§j§rs era according to “tarbiat” newspaper

: newspapers played an irreplaceable role in changing the approach of iranian society during the qajar era. in the process leading to the formation of the constitutional movement within iran, several newspapers were published. some of them, regardless of their political stance, pursued a pathological approach to the general issues of society. the tarbiat newspaper was one of the most important and stable of these newspapers. for nearly nine years, it sought to root out the elements and factors of societal stagnation, offering practical solutions to exit from those unpleasant conditions. the identification of the factors of societal backwardness and the proposed models of the newspaper for structural reform in the society of the qajars formed the main issue of this article. therefore, the present research seeks to answer this fundamental question: what are the main factors of the backward of iranian society in the qajar period from the perspective of the tarbiat newspaper? and what models does the newspaper propose to get out of this situation? the results of the study show that the newspaper’s emphasis is more on cultural weaknesses and inability to expand up to date knowledge. accordingly, the newspaper’s proposed system is more focused on increasing the scientific capacity of society and also the radical treatment of this disorder. of course, from this perspective, the reform of the educational and training system is considered as the main priorities. in addition to this, the reform process will be fruitless without considering the reconstruction of the moral system of society