«توطئه قتل پیامبر» و «صَحیفه مَلعونه»: بررسی و اعتبار سنجی روایتی در منابع متاخر شیعی

روایتی بلند مشتمل بر ذکر ماجرای توطئه برای قتل پیامبر و پیمانی با عنوان «صَحیفه مَلعونه» منسوب به حذیفه یمانی، یکی از صحابه پیامبر، در منابع متاخر شیعی موجود است. منابعی که این روایت در آن‌ها آمده: نزهه الکرام و بستان العوام، ارشاد القلوب دیلمی، التهاب نیران الاحزان و الیقین سید بن طاووس است به قرن هفتم و پس از آن برمی گردند. در این مقاله این روایت از جنبه های سندی و محتوایی بررسی شده تا میزان اعتبار آن سنجیده شود. بنابر ارزیابی صورت گرفته، افزون بر متاخر بودن منابع، در اسناد این روایت کاستی هایی از جمله برهم ریختگی، ناشناختگی و ضعف راویان نمایان است. در محتوای آن نیز، شواهدی بر ساختگی بودن قالب و ساختار آن وجود دارد که نشان می دهد این گزارش احتمالا بر اساس تصویرسازی کاتب یا کاتبان نوشته شده است. کاتب اگرچه از منابع متقدم بهره برده، اما روایت او با چندین گزارش دیگر پیرامون زمان ترور پیامبر و مکان نگارش پیمانه نامه بدست منافقین مخالفت دارد. از این رو، دو احتمال برای گزارش مذکور در نظر گرفته می شود. نخست آنکه کلیت گزارش برگرفته از متون دیگر برجامانده و ناموجود می باشد و کاتب دست به سندسازی زده یا آنکه بخشی از آن دارای اصالت بوده و توسط افرادی پرورانده شده که در فرض هر صورت، متن برجامانده قابل اعتماد نیست.

conspiracy to kill the prophet and sahīfah mal’ūnah: a study on validation of a narrative in late shīīte sources

one of the reports that deals with the assassination of the prophet and the treaty of the hypocrites is the long report of huzaifa, which is different from other previous reports. in this report, due to the huzaifa's character, who had a deep understanding of the hypocrites, and the depiction of the performance of the hypocrites, clarifies the necessity of a research about it. in the review done, there are problems on the remaining text that disturb the trust in it. because in addition to the sources dating back to the 7th century, there are weaknesses in the report documents, such as confusion, unfamiliarity, and the weakness of the narrators. and in its content, there are evidences of the fakeness of its format and structure, which shows that this report was written based on the writer's imagination and even it is opposed several other reports about the time of the assassination of the prophet and the place of writing the contract by the hypocrites. therefore, two possibilities are considered for the mentioned report. first of all, the whole report is taken from other texts, which are non existent and the author started documenting it, or a part of it is original and was created by people, and in any case, the remaining text is not reliable