نقش بیوت در عملکرد مراجع تقلید شیعه؛ نمونه‌ها: بیوت آیات حائری یزدی، بروجردی و حکیم

نهاد مرجعیت تقلید شیعه و تثبیت آن در پاسخ به نیاز به زعامت سیاسی-اجتماعی و رهبری دینی در جامعه شیعی شکل گرفت. مطالعه سیر تکوین این نهاد چه در بعد نظری و چه در بعد اقتصادی و تاریخی آن، واقعیت این پاسخ را نشان می‌دهد. بر اساس این واقعیت تاریخی، مرجع تقلید در جایگاه زعیم جامعه شیعه و بیت او در جایگاه مرکز تصمیم‌سازی و احتمالا تصمیم‌گیری اوست. این موضوع اهمیت بررسی و شناخت بیوت مراجع را چه به لحاظ ساختار و چه از نظر افراد آن نشان می‌دهد. در این مقاله، تلاش شده‌است با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات افراد مشهور نزدیک به بیوت مراجع، نقش و تاثیر آن‌ها در گرایش و عملکرد سه تن از مراجع تقلید معاصر، عبدالکریم حائری یزدی، سید حسین بروجردی و سید محسن حکیم، بازنمایی شود. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه استقلال فکری و عملی مراجع را نمی‌توان منکر شد، اما نقش و تاثیر پر رنگ بیوت آنان در بسیاری از عملکردها و سوگیری‌های آنان قابل توجه است.

the role of shia maraji’s buyût in their decision making:ha’iri yazdi, burûjirdi, and hakim

the formation and establishment of shi’a legal authority (marja’iyat-e-taqlid)) as an institution has been a response to shi’a community’s need for socio-political leadership and religious authority. examining the process of the formation of this institution either theoretically, or economically and historically yields the true answer. based on this historical reality, marja is the head of shia community and his bayt has got the counselling or probably decision-making role. hence it is the importance of investigation into maraji’s buyût,  both its structure and individuals. this paper via studying the writings and memoir of famous people with close connections to the buyût of the contemporary maraji, tries to represent their role and influence on some of the maraji’s performances- such as abdul-karim ha’iri yazdi, seyyed hossein burujirdi, and seyyed mohsen hakim. our findings show that despite maraji’s intellectual and practical independence, their buyût have got a defining role in many of their decisions.