تقابل علی(ع) و معاویه در روایت های عثمانیه و ابن تیمیه: مطالعه ای مقایسه ای

ظهور اندیشه عثمانیه و نفوذ و گسترش آن در همه دانش های اسلامی از جمله تاریخ به شکل گیری مکتب تاریخ نگاری عثمانیه انجامید. ابن تیمیه عالم سنی سده هفتمی یکی از متاثران از اندیشه و مکتب عثمانیه بود که البته درباره شماری از رویدادهای تاریخ صدر اسلام صاحب دیدگاه های خاص خود است. این مقاله که با روش مقایسه ای نگاشته شده، به دنبال آن است که با استقصای موارد تمایز و تشابه میان تاریخ‌نگاری عثمانیه و ابن‌تیمیه در موضوع تقابل علی(ع) و معاویه، به شناخت عمیق‌تر از گرایش‌های آنان دست یابد. نتایج حاصل از این مقایسه، نشان داد که مورخان متمایل به مکتب عثمانیه کوشیدند تا با تحریف در برخی از گزارش ها، تصویری غیرواقعی از تقابل علی(ع) و معاویه برای مخاطبان خویش ارائه دهند؛ ابن تیمیه نیز در موارد زیادی در مواجهه با گزارش های تاریخی همسو با این مورخان است. با این همه در برخی موارد همچون نقش علی(ع) در فتنه عثمان، رویکردی متعارض با مبانی تاریخی مورخان عثمانیه اتخاذ کرد.

the confrontation between alê(pbum) and mu’awêya in the narrations of uthm§nêyya and ibn taymêyya: a comparative study

the idea of uthmaniyya and its development in all islamic norms and sciences,  including history, led to the formation of the uthmaniyya school of historiography. later, ibn taymiyya introduced his views to the islamic community by presenting his views on events such as “imam ali’s reign”. using the descriptive-analytical method and with a comparative approach, this research seeks to achieve a deeper understanding of their tendencies by examining the differences and similarities between the historiography of uthmaniyya and ibn taymiyya. the results of the studies indicated that the uthman historians tried to present an unrealistic image of the confrontation between imam ali and mua’wiya for their audience by distorting some reports. in the meantime, ibn taymiyya also in many cases was agree with uthman historians, and in some cases such as the role of imam ali(pbum) in the sedition of uthman, adopted an approach that contradicts their historical foundations