جشن ها و رفتارهای جشنی در قلمرو جهانگیرشاه گورکانی (حک 1014-1037ﻫ) برپایه جهانگیرنامه و مجالس جهانگیری

در میان شاهان گورکانی هند، دوره طولانی بیست وسه ساله سلطنت جهانگیرشاه (حک 1014-1037ﻫ) خاصه به سبب گرایش این سلطان به زبان فارسی و فرهنگ ایرانی زبان زد است و خود او نیز خاطرات روزانه اش را به فارسی نگاشت و نامش را جهانگیرنامه گذاشت. نویسندگان مقاله پیش رو بر اساس این کتاب جهانگیرشاه و گزارش نامه یکی از درباریانش، عبدالستار لاهوری، یعنی کتاب مجالس جهانگیری، با اتکا بر روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعه تطبیقی کوشیدهاند چندوچون برگزاری جشنها و رفتارهای جشنی را که در این دو اثر به گستردگی بازتاب یافته، بررسی کنند و به این پرسش ها پاسخ دهند که عناصر اصلی هرکدام از جشن های هندوان،ایرانیان و مسلمانان چه بودهاست و این جشنها دست خوش چه دگرگونی هایی شده اند؟ برپایه یافته های این پژوهش، آتش افروزی و چراغانی که از عناصر جشن های ایرانی و هندی بوده، بر اغلب رفتارهای جشنی مسلمانان تاثیرات آشکار نهاد، چنان که گاه برخی اعیاد اسلامی، مانند شب برات یک سره از محتوای اسلامی و دینی خالی شده و به نوعی جشنواره غیردینی تغییر ماهیت داده اند، چندان که مراسم یادبود اولیا و بزرگان مسلمان نیز با حضور خنیاگران و نوازندگان به صورت مراسمی جشن گونه درآمد.

celebrations and celebratory behaviors in the territory of jahāngīrshāh gurkānī (1037-1014 ah) based on jahāngīrnāmih and majālis jahāngīrī

among the gurkān kings of india, the long twenty-three-year reign of jahāngīr shah (1014-1037 ah) is especially famous because he was interested in persian language and iranian culture. he also wrote his diaries in persian and named it jahāngīrnāmih. based on this book of jahāngīr shah and the report of one of his courtiers, abdul sattar lahori, that is, the book of jahāngīrī’s meetings. the authors of the following article, relying on the descriptive-analytical method and with a comparative study, have tried to hold celebrations and festive behaviors that both works have been widely explained, examined. then answer these questions such as what were the main elements of each of the festivals of hindus, iranians and muslims, and what transformations have those festivals undergone? based on the findings of this research, fire-lighting and lighting, which were elements of iranian and indian celebrations, had obvious effects on most of the festive behaviors of muslims, as sometimes some islamic holidays, such as shab barat, which had entirely an  islamic content had changed into a kind of non-religious festival, so that the commemoration ceremony of muslim parents and elders with the presence of minstrels and musicians became a festive ceremony.