ریخت شناسی شورش‌های نان در عصر مظفری

اعتراض های شهری از شاخصه های زندگی اجتماعی در دوره مظفرالدین شاه بود. بخش عمده ای از این اعتراضات را شورش های نان به خود اختصاص داده است. این شورش ها سبب ایجاد تحول در روابط حکومت و مردم شد. ریخت شناسی شورش های نان در عصر مظفری، به منظور درک و تحلیل عمیق تر اوضاع اجتماعی پیشامشروطه، موضوع اصلی این مقاله است که تلاش می شود به روش تاریخی و با شیوه توصیفی _ تحلیلی و با استناد به منابع و مآخذ موجود بررسی شود. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش ها است که چه عواملی بر وقوع شورش های نان تاثیرگذار بوده، گروه‌ها و اقشار اجتماعی شرکت کننده در شورش ها چه کسانی بوده اند و تاثیرات این شورش ها چه بوده است. به نظر می رسد عوامل طبیعی هم‌چون قحط و خشکسالی و نیز عوامل انسانی هم‌چون احتکار غلات، سبب کمبود و گرانی نان و اتحاد مردم در برابر حکومت و وقوع شورش ها شده است. این شورش ها به الگوهایی برای مبارزه تبدیل شد و نظام حاکم را روز به روز بیشتر به چالش کشید و مردم را در پافشاری بر عملی شدن مطالباتشان استوارتر ساخت.