حاکمیت بر رعایا: بازتاب ایدئولوژی صفویان در نقاشی‌های «مرد سوار بر اسب و فیل ترکیبی» (پیکره در پیکره)

نقاشی های «مرد سوار بر اسب و فیل ترکیبی» صفوی دسته ای از آثار نقاشی ترکیبی جهان اند که محققان به ظهور و وفور تصویرگری آنها در سده 16ﻫ/10م اذعان دارند. این آثار بر رغم جذابیت، در سال های بعد به دلایلی مبهم دچار رکود و تغییر مضامین شدند. تحقیق حاضر می کوشد با مبنا قرار دادن «نظریه بازتاب»، مبنی بر انعکاس جامعه و ایدئولوژی مسلط در آثار هنری و با استفاده از روش تحلیل محتوای تصاویر و تطبیق نتایج آن با تاریخ اجتماعی  دوره صفویان، با پاسخ‌گویی به سوالاتی چون چیستی هویت و کنش پیکره های موجود در این آثار و نقششان در تکوین جامعه و چگونگی بازتاب جامعه در آنها به برخی از این دلایل اشاره نماید. گفتنی است داده های تصویری در این تحقیق به شیوه اشباع نظری و داده های تاریخی به روش اسنادی جمع آوری شده اند. تعیین گروه ها و طبقات حاضر و غایب در بدنه اجتماع تصویرشده در این آثار، استخراج مقوله های اصلی از کدگذاری تصاویر شامل «حاکمیت یک پارچه و متمرکز» و «شاه هم‌چون رمه بان رعایا»، تطبیق مقوله های یادشده با کارکردها و کاستی های ایدئولوژی طبقه حاکم صفوی، نگاه انتقادی به مضامین و سرانجام ارائه دلایلی برای رکود تصویرگری آنها در اواخر دوره صفویه چون کم شدن توان ایدئولوژی پویای اولیه و از رونق افتادن تشبیهاتی مانند «شاه هم‌چون رمه بان» از مهم ترین دستاوردهای این تحقیق به شمار می رود.