نگاهی به ترجمه داستان نمادین «خماره القط الاسود»

نجیب محفوظ (1911 – 2006) یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان جهان عرب، تنها مسلمان برنده نوبل ادبی (1988) است. رمان، داستان کوتاه، اتوبیوگرافی و سناریو از حوزه‌های نگارش محفوظ به شمار می‌آیند. داستان کوتاه «خماره القط الاسود» از کارهای ارزشمند نجیب محفوظ است که می‌توان آن را برشی از برهه‌های تاریخی زادگاه نویسنده (مصر) دانست. خواننده این داستان، حتی اگر با وضعیت آن زمان و سامان آشنا نباشد، باز هم از خواندن یک داستان جذاب لذت می‌برد و آن را که با تاریخ معاصر مصر آشنایی باشد، تلنگر این نماد‌های باستانی به تامل وامی دارد و البته این نمادپردازی کار را بر هر مترجمی سخت می‌کند. در این جستار، ترجمه «محمدرضا مرعشی پور» از این داستان مورد ارزیابی قرار گرفته، پیش از آن به جایگاه نماد و نمادهای به کار رفته در داستان «میکده گربه سیاه» اشاره شده است، تا کلیدی باشد برای حل مشکلات ترجمه داستان‌های رمزآلود. ترجمه نادرست عبارت‌ها و جمله‌ها، به کارگیری واژگان نامانوس، ابهام برخی از سطور ترجمه، عدم عنایت به ترجمه دقیق شعر و ناآشنایی با فرهنگ و زبان عامیانه مردم امروز مصر، از کاستی‌های ترجمه این داستان نمادین است.