ارزیابی ترجمۀ فارسی رمان «موسم الهجره الی الشمال» بر اساس الگوی ژان رنه لادمیرال

ژان رنه لادمیرال در حوزۀ نظریه پردازی ترجمه با رویکرد مقصد‌گرا معتقد است که محدود کردن ترجمه به رمزگردانی ساده نا‌درست بوده و مترجم باید به تولید معنا و یا آفرینش مجدد بپردازد. این نظریه پرداز راهکار‌هایی از جمله جابه‌جایی، ابهام‌زدایی، افزوده‌سازی و... ارائه داده‌ است. مقالۀ حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر رویکرد لادمیرال، به بازخوانی ترجمۀ رضا عامری از رمان «موسم الهجره الی الشمال» اثر طیب صالح -کاندید جانشینی «نجیب محفوظ»- می پردازد. جستار حاضر نمونه‌هایی از ترجمه را که طبق مولفه‌های لادمیرال موفق بوده‌اند، ارائه و توفیقشان را طبق مولفه‌ها تحلیل کرده است. سپس نمونه‌هایی دیگر را بیان کرده که طبق مولفه‌ها موفق نبوده‌‌اند. در پایان، دلایل قوت و ضعف ترجمۀ عامری بر اساس نظریۀ لادمیرال نشان داده شده است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد، مترجم در مباحث «ابهام‌زدایی»، «افزوده‌سازی» و «حذف» کاملاَ موافق با مولفه‌‌های لادمیرال عمل کرده و متنی خوانا و قابل فهم در فرهنگ مقصد ارائه داده است. این در حالی است که در پاره‌ای از موارد، مانند مباحث «جابه‌جایی» و«حق انتخاب مترجم»، مولفه‌های الگوی لادمیرال دیده نشده است. در نهایت طبق آمار گرفته شده از 24 نمونۀ متن طیب صالح، 3 مورد ترجمه، مخالف رویکرد مولفه‌های لادمیرال بوده است.

evaluation translation of the novel mossem al-hijrah ela al-shamal based on the ladmiral teory

jean-rené ladmiral, in the field of translation theory with a destination-oriented approach, believes that limiting translation to simple encryption is incorrect and the translator should produce meaning or re-create it. this theoretician has provided solutions such as displacement, disambiguation, addition, etc. this essay presents examples of successful translations according to ladmiral’s components and analyzes their success according to the components. then he mentioned other examples that were not successful according to the components and also stated their lack of success. finally, the reasons for the strength and weakness of amiri’s translation are shown based on admiral’s theory. the result of the research shows that thetranslator has fully complied with the components of jean-rené ladmiral in terms of disambiguation and augmentation and has presented a readable and understandable text in the target culture. but in some cases, especially in the examples of displacement and deletion, the translator used the components of the admiral’s model inappropriately and caused damage to the story in the transfer of meaning and rhetoric.