بازتابندگی شکل شعر معاصر عربی در ترجمه فارسی (بررسی ترجمه شعر ادونیس براساس نظریه اومبرتو اکو)

شکل مصرع‌بندی شعر معاصر براساس هیچ قالب از پیش‌تعیین‌شده‌ای نیست و این شاعر است که ساختار نوشتاری آن را براساس معانی مدنظرش طراحی می‌کند. در نشانه‌شناسی فرهنگی اومبرتو اکو، می‌توان تصاویر و اشکال را در قالب «سبک‌پردازی» و «ابداع» بررسی کرد. مقاله حاضر با رویکرد توصیفی - تحلیلی و با تکیه به آرای نشانه‌شناسانه اومبرتو اکو به بررسی بازتابندگی شکل شعر معاصر عربی در ترجمه فارسی پرداخته است. داده‌های پژوهش از مجموعه «الکتاب: گذشته‌ مکان اکنون» (1398) انتخاب شده که ترجمه امیرحسین الهیاری از «الکتاب: امس المکان الآن» ادونیس است. شکل نوشتاری و قالبی که ادونیس برای نگارش اشعار در «الکتاب» انتخاب کرده است، دربردارنده معانی فراوانی است و در خدمت معانی متن شعری قرار گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ادونیس با نگارش «الکتاب» به شیوه یک نسخه خطی و استفاده از هنجارگریزی در شکل نوشتاری، دست به ابداع و سبک‌پردازی زده است. الهیاری در موارد زیادی موفق به انتقال این دو شیوه تولید نشانه به متن مقصد نشده است. گاهی نیز به‌منظور انتقال بهتر محتوای شعر در شکل متن مقصد به تولید ابداع‌ها و سبک‌پردازی‌هایی پرداخته است که در شعر اصلی به‌کار نرفته‌اند.

reflection of contemporary arabic poetry’s form in persian translation (translation of adonis’ poetry according to umberto eco’s view)

the stanza form of the contemporary poem doesn’t have any predetermined format and it is the poet who designs its written structure based on his intended meanings. in umberto eco’s cultural semiotics, images and forms can be studied in the form of stylization and invention. the present article having a descriptiveanalytical approach and relying on the semiotic opinions of umberto eco, has examined the reflection of contemporary arabic poetry in persian translation. the research data were chosen from the collection of alketab: past place now (2018), which is translated by amir hossein allahyari from alketab: ams almakan alaan adonis. the writing form and format chosen by adonis to write the poems in the alketab contains many meanings and has served the meanings of the poetic text. the results of the study indicate that adonis started innovating and styling by writing alketab in manuscript format and using norm deviation in the written form. in many cases, allahyari has not succeeded in conveying these two ways of sign production to the target text. sometimes, he has produced innovations and stylistics in the target text that were not used in the original poem in order to better convey the content of the poem.