شیوه معنایابی واژگان قرآنی و نقد ترجمه‌های فارسی معاصر (مطالعه موردی: واژه شری)

«مفردات پژوهی» قرآنی به عنوان یکی از مسائل بسیار مهم، همواره مورد اهتمام قرآن‌پژوهان بوده است. از آنجا که «روشی» مناسب در تبیین این مساله وجود ندارد، غالباً معادل‌پژوهی با چالش‌هایی از جمله عدم دقت در معنایابی، ناقص بودن مفهوم و... روبه‌رو بوده است؛ از این رو، ارائه روش منسجم، کامل و منطقی برای این امر ضروری است. مقاله حاضر با هدف ارائه این نوع از الگو، ابتدا روشی جامع و کامل را اظهار داشته، سپس با روش تحلیلی– توصیفی و بهره گیری از همین روش به واکاوی معنای واژگان برگرفته از ماده «شری» به عنوان یکی از کلمات معرکه‌الآراء پرداخته، آن گاه برگردان های فارسی معاصر قرآن (آیتی، الهی‌‌قمشه‌ای، رضایی، شعرانی، صفارزاده، صفوی، فولادوند، فیض الاسلام، مشکینی، مصباح‌زاده، معزی و مکارم ) را از جهت پایبندی دقیق آن ها در آیات مشتمل بر این کاربرد، کاوش کرده است. برآیند پژوهش حاضر این شد که معنای اصلی این کلمه «مبادله» است که با توجه به سیاق آیه در معنای «دادن» یا «گرفتن» به‌کار رفته است؛ امری که در برگردان مترجمان نامبرده عمدتاً نارسا است. با این ‌همه، «آیتی، الهی قمشه ای، شعرانی و فیض الاسلام» در پاره ای از آیات با عباراتی مشابه به این معنا اشاره داشته اند.

The Method for Quranic Words’ Semantics andCriticizing the Contemporary Persian Translations ofQuran (Case Study: The Root Word “Sharā”)

Quranic “Lexicology” as one of the most important subjects, has always been the focus of Quran researchers. Since there is no proper “method” to explain this subject, Modulation has often faced challenges, such as inaccuracy in Semantics, incompleteness of the concept, and so on. For the same reason, it is necessary to provide a coherent, complete, and logical method for this subject. Therefore, this study is to present a proper model. Firstly, it proposes a comprehensive and complete method, secondly, by using the analyticaldescriptive method, it analyzes the meaning of the words derived from the root word “sharā”, on which there are different ideas. After that, the contemporary Persian equivalences of the word “sharā” in the Quran, and the strict adherence of Quran translators to the verses including this word, are examined (scholars such as Āyati, Elāhi Ghomshei, Rezāei, Sha’rāni, Saffārzadeh, Safavi, Fooladvand, Fayz alIslam, Meshkini, Mesbāhzadeh, Moezzi, and Makārem). The present study concludes that the core meaning of the word “sharā” is “to exchange”, which according to the context of the verses, means “to give” or “to take”, although the abovementioned translators have been incapable of expressing this kind of meaning. Nevertheless, some of the translators such as Āyati, Elāhi Ghomshei, Sha’rāni, and Fayz alIslam, have referred to this meaning in some verses, using similar terms.