استعاره‌های شناختی و تاثیر آن در ترجمه نهج‎البلاغه (مطالعه موردی خطبه جهاد در ترجمه‌های شهیدی و فیض‌الاسلام)

محققان در این مقاله با بررسی استعاره‌های مفهومی در خطبه جهاد میان متن نهج‎البلاغه به عنوان متن مبدا و دو ترجمه فارسی آن، از محمدجعفر شهیدی و علی‌نقی فیض‌الاسلام به عنوان متون مقصد، به‎ دنبال پاسخگویی به این پرسش‎ها هستند که چگونه تفاوت‌های فرهنگی بر ترجمه مفاهیم انتزاعی و یا تعابیر استعاره مفهومی اثر می‌گذارد؟ نقش مترجم در ترجمه تعابیر استعاری چه بوده‌است؟ لذا نویسندگان با در نظر گرفتن آنچه مندلبیت درباره ارتباط استعاره‌ها و الگوهای فرهنگی بیان کرده، استعاره‌های مفهومی را به دو دسته استعاره‌های مشترک و استعاره‌های خلاقه تقسیم‎بندی نموده‌اند و با استفاده از روش تحلیل استعاره، آن‌ها را در سه سطح زبانی، مفهومی و پردازشی بررسی کرده‌اند. نتایج به‎دست آمده نشان می‎دهد که مترجمان در ترجمه این خطبه به واسطه اشتراکات فرهنگی میان تمدن ایرانی و عربی در دامنه فرهنگ اسلامی، کمتر دچار لغزش و انحراف از زبان مقصد شده‌اند و در مقابل، هر دو مترجم در برخی موارد به ‏واسطه رویکرد متفاوتی که در ترجمه داشته‌اند، از تعبیرهای زبانی متفاوتی در ترجمه مفاهیم استعاری مشترک و متفاوت استفاده کرده‌اند؛ بدین معنا که در ترجمه شهیدی دسته‎ای از استعاره‌های شناختی به‎کار رفته‎ که مترجم آن‌ها را به ‎واسطه رویکرد بلاغی و ادبی  به‌کار برده‌است، در حالی که در متن اصلی به‎کار نرفته‌است. فیض‎الاسلام نیز استعاره‏های خلاقانه‎ای به‎کار برده که در متن اصلی وجود ندارد و کاربرد آن به ‎دلیل رویکرد تفسیری و ساده‎‎سازانه مترجم است.

Cognitive metaphors and the impact on the translation of Nahjul Balagha (case study of the sermon of Jehad in translation of Shahidi and FeyzolIslam

In this paper, the researchers investigating the conceptual metaphors in the context of Jehad`s sermon between Nahjul Balagha as the source text and two Persian translations of it, from Dr. Mohammad Jafar Shahidi and Ali Naghi FeyzolIslam as the target texts. They seek to answer the following questions:  how cultural differences affect the cultural translation of abstract concepts or conceptual metaphorical meanings? What is the role of translator in translating metaphorical interpretations? Considering what Mandelbit states about the relationship between metaphors and cultural methods, metaphors in context divides into two classes; collective metaphors and creative metaphors and studies it in three levels, conceptual, processive and lingual using the metaphor analysis method. The results reveal that in translating this sermon, translators rarely involved in mistakes and digression of target language, due to the common aspects of Iranian and Arabic culture in the common Islamic cultural domain. In return, both translators in some cases used different explanatory languages in translating common and different metaphor concepts, because of their different translation approaches. It means Dr. Shahidi utilized some cognitive metaphors in translation through a rhetorical and literary approach that not utilized in the source text.  FeyzolIslam also utilized creative metaphors due to the explanatory simplistic approaches of the interpreter.