تحلیل تاثیر خطر ورشکستگی صاحبکار بر محافظه کاری حسابرس

با توجه به مسئولیت و رسالت حسابرسان در اعتباربخشی صورت های مالی از یک سو و آثار نامساعد ورشکستگی شرکت ها برای استفاده کنندگان از صورت های مالی و نیز جامعه از سوی دیگر، این پژوهش در صدد آن است که با برآورد خطر ورشکستگی صاحبکار، به رد یا عدم رد فرضیه  ی محافظه کاری حسابرسان در برخورد با خطر ورشکستگی صاحبکاران پرداخته و آثار این خطر را بر رفتار آنها، بررسی و تحلیل نماید. برای بررسی موضوع، داده‌های 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازۀ زمانی 1386تا1396، از صورت‌های مالی حسابرسی شده، سایت رسمی بورس اوراق بهادار تهران و نیز اطلاعات نزد جامعه حسابداران رسمی ایران، جمع‌آوری شده و با استفاده از رگرسیون چندگانه و نیز پروبیت، فرضیه‌های پژوهش آزمون شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد خطر ورشکستگی صاحبکار، بر رفتار محافظه کارانه حسابرسان که در قالب صدور بند ابهام در تداوم فعالیت صاحبکار، در گزارش حسابرسان متجلی می شود تاثیر مثبت دارد اما این خطر بر حق الزحمه حسابرسان تاثیری نداشته است. بر این اساس، حسابرسان به منظور انجام وظایف و مسئولیت های قانونی، اجتماعی وحرفه ای خود و نیز جلوگیری از شکست حسابرسی، در برخورد با خطر ورشکستگی صاحبکاران، با لحاظ کردن اثر این خطر بر برآورد خطر حسابرسی، اقدام به صدور گزارش های محافظه کارانه می نمایند.

analyzing the impact of client bankruptcy risk on auditor conservatism

considering the auditors’ responsibility and mission in the accreditation of financial statements and the adverse effects of corporate bankruptcy on society and the users of financial statements, this study aims to investigate the auditors’ conservatism hypothesis in responding to the client bankruptcy risk by estimating the bankruptcy risk. for the purpose of this study, data of 110 companies listed on tehran stock exchange during the period 1386 to 1396 are collected from audited financial statements, official website of tehran stock exchange and also iranian association of certified public accountants. in order to test the research hypotheses, this study applies the multiple regression analysis as well as probit regression. this study finds that client bankruptcy risk has a significant positive effect on the conservative behavior of the auditors, which is reflected in auditor’s report in the form of going concern uncertainty. however, the results indicate that audit fees has not affected by the client bankruptcy risk. in other words, auditors consider the effect of client bankruptcy risk on the audit risk. therefore, auditors publish conservative reports in order to carry out their legal, social and professional responsibilities and to prevent the audit failure.