مالیات مبادلات سهام در بورس اوراق بهادار تهران و تاثیر آن بر معیارهای کیفیت بازار با توجه به اندازه شرکت

در این پژوهش به بررسی تاثیر متفاوت تغییر هزینه‌های مبادله بر برخی معیارهای کیفیت بازار در بین شرکت‌هایی با اندازه‌های مختلف پرداخته شده است. به این منظور از کاهش نرخ مالیات مبادلات سهام در شهریور 1397 استفاده شد و اثر این کاهش بر حجم معاملات، نوسان، کارایی قیمت و نقدشوندگی شرکت‌های کوچک، متوسط و بزرگ ارزیابی و مقایسه شد. جامعه آماری پژوهش کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که بدون انجام نمونه‌گیری، بر اساس ارزش بازار به سه پرتفوی کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم شده است. داده‌های فرکانس بالای متغیرهای وابسته پژوهش برای دوره زمانی تیر تا آبان ماه 1397 از وب‌سایت بورس تهران جمع‌آوری شده است. حجم معاملات، نوسان، کارایی قیمت و نقدشوندگی، بعد از کاهش مالیات، برای سه پرتفوی سهام کوچک، متوسط و بزرگ ارزیابی و مقایسه شد. یافته‌ها نشان دادند، کاهش مالیات تاثیر متفاوتی بر معیارهای کیفیت بازار در شرکت‌های کوچک، متوسط و بزرگ گذاشته است. کاهش مالیات، نوسانِ شرکت‌های کوچک را بیشتر از شرکت‌های بزرگ کاهش داده و حجم مبادلات، نقدشوندگی و کارایی قیمت شرکت‌های کوچک را بیشتر از شرکت‌های بزرگ یا به همان اندازه افزایش داده است. به‌بیان‌دیگر آثار کاهش مالیات مبادلات سهام بر معیارهای کیفیت بازار، با اندازه شرکت رابطه معکوس داشته است؛ یعنی هرچه شرکت کوچک‌تر باشد، این اثر شدیدتر بوده است. در مجموع می‌توان گفت مطلوبیت کاهش مالیات، بیشتر بر شرکت‌های کوچک و متوسط ظاهر شده است؛ لذا کاهش مالیاتِ شرکت‌های کوچک‌تر یا معافیت آن‌ها از مالیات مبادلات سهام منطقی به نظر می‌رسد. این نتیجه می‌تواند برای طراحی سیاست‌های مربوط به شرکت‌های کوچک و متوسط، روشنگر باشد.

financial transaction tax in tehran stock exchange and size dependent effects on measure of market quality

in this study, we investigate the differentiated effect of changing financial transaction tax on liquidity and volatility among small, medium and large companies. for this purpose, the companies admitted to the tehran stock exchange are divided into three sectors based on market value, and by using the reduction in the share transfer tax rate in september 2018, the changes in trading volume, liquidity, volatility and price efficiency are evaluated and compared for three portfolios, small, medium and large using high frequency data in the period from july to november 2018. the findings show that effects of reducing stock exchange tax on market quality measures are inversely related to the size of companies. in other words, relative to large companies, the tax reduction would further reduce the volatility of small companies and would increase the volume of transactions, liquidity and price efficiency of small companies. therefore, it can be said that overall, the desirability of tax reduction has appeared more on small and medium-sized companies, and it seems plausible to reduce or exempt smaller companies in stock market from the financial transaction tax. this result could be very enlightening for the design of policies related to small and medium enterprises.