دین‌داری و توفیق اقتصادی (تحلیلی کیفی در بین متمولان تهرانی)

اسلام همواره پیروان خود را به کسب مواهب مادی (مقبول و مشروع) سفارش کرده است. این مطالعه با هدف بررسی دین‌داری و توفیق اقتصادی توانگران تهرانی انجام گرفته است. از رویکرد وبر، رودنسون و جامو به مثابه رهیافت نظری استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه کلیه متمولان ساکن شهر تهران هستند. روش نمونه‌گیری به صورت گلوله‌برفی بود. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق فردی بود. حجم نمونه 15 نفر انتخاب شد که این تعداد بر اساس معیار اشباع نظری امکان‌پذیر شد. داده‌های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شدند. بر این اساس،524 کد باز و اولیه، 52 مقوله فرعی و 8 مقوله اصلی استخراج شد که آنها را دو دسته مقولات متعین و ثابت و مقولات نسبی و حساس دسته‌بندی کردیم. یافته‌ها نشان می‌دهد که دین‌داران مورد مطالعه، دین‌داری خود را در «توفیق یعنی پایبندی به دین، اقتصاد و انسان اجتماعی، نفی خوداِبرازگرایی نمادین، حمایت شبکه‌ایی، درک موقعیت (مقولات متعین)، هویت شبکه‌ای، فقر و امساک اختیاری، ارزیابی/عملکرد دائمی فعالیت‌ها (مقولات نسبی و حساس) تعریف کرده و لذا توفیق اقتصادی خود را فعلانه در چارچوب نوعی عقلانیت خیراندیش بازتولید می کنند. نتایج نشان می‌دهد که دین‌داران با نفی روابط هزینه/فایده‌گرایانه و دوری جستن از انسان اقتصادی، نوعی انسان دینی/اجتماعی از خود بروز می‌دهد که معیار آن عقلانیت خیراندیش و قبض و فقراختیاری است.

religiosity and economic success (a qualitative analysis among the wealthy in tehran)

islam has always commanded its followers to acquire material (acceptable and legitimate) gifts. this study was conducted to investigate the religiosity and economic success of the wealthy in tehran. the approach of weber, rodinson and jamo has been used as a theoretical approach. the study population is all wealthy people living in tehran. the sampling method was snowball. the data collection tool was in depth individual interviews. a sample size of 15 people was selected, which was possible based on theoretical saturation criteria. the collected data were analyzed using content analysis coding. based on this, 524 open and primary codes, 52 sub categories and 8 main categories were extracted, which we classified into two categories of definite and fixed categories and relative and sensitive categories. the findings show that the studied religious people express their religiosity in &wafiq& meaning adherence to religion, economy and social man, denial of symbolic self egalitarianism, network support, understanding of position (definite categories), network identity ، poverty, voluntary restraint, continuous evaluation / performance of activities (relative and sensitive categories) and therefore reproduce their economic success within the framework of a kind of benevolent rationality. the results show that religious people, by rejecting cost / utilitarian relations and avoiding economic man, manifest themselves as a kind of religious / social man whose criterion is benevolent rationality and bill of choice.