تداوم سیاست تعدیل در سایه سیطره پارادایمیک

میدان سیاست‌گذاری اجتماعی پس از انقلاب 1357، شاهد بروز سیاست‌های متفاوتی بوده اما سیاست تعدیل یارانه‌ها جایگاه ویژه‌ای در آن داشته است و تغییرات متعدد کنشگران سیاسی و سیاستی در چهار دهه اخیر، تاثیر چندانی در جایگاه مسئله تعدیل و پاسخ سیاستی به آن نداشته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی چرایی تداوم این رویکرد در بازه مورد بررسی (ازمنظر رویکردی شناخت‌شناسانه) و توصیف مواجهات دولت و مجلس با این موضوع است. چارچوب مفهومی پژوهش متکی بر کاربست مفهوم پارادایم در حوزه سیاست‌گذاری اجتماعی است که توان تبیین تداوم سیاست مذکور را دارد. روش پژوهش، کیفی و اسنادی بوده و متکی بر تحلیل محتوای مشروح مذاکرات مجلس در 10 دوره پس از انقلاب اسلامی است. براساس یافته‌های پژوهش، ایده تعدیل، تحت حمایت پارادایمی قرار داشته که بر میدان سیاست‌گذاری مسلط است و همه مولفه‌های پارادایم سیاست‌گذاری (چارچوب تفسیری، اهدف، ابزار، نهاد حکمرانی) را داراست. در دوره پساانقلاب دولت و مجلس با این پارادایم همراهی کرده‌اند و اگرچه گاه به تعویق یا توقف سیاست تعدیل روی آورده‌اند اما هیچ‌گاه پارادایم سیاست‌گذاری را تغییر نداده‌اند؛ و تنها اقدام موفق علیه این پارادایم نیز درسطح نهادینه‌سازی ناکام ماند. براساس نتایج پژوهش، علل شکست کوشش‌ها برای جایگزینی پارادایم سیاست‌گذاری تعدیل، عدم‌توجه به همه عناصر چارچوب پارادایم سیاست‌گذاری و به‌ویژه عدم‌استقلال نهاد حکمرانی از اقتدار سازمان برنامه‌وبودجه بوده است.

Regeneration of Subsidies Reduction Policy under Dominant Paradigm

There has been lots of heated debates going on in Iran about the subsidy reduction policy after the revolution 1979. This policy, however, has remained in the center of attention, even though lots of socioeconomical events has happened since then and most of the political actors have changed. The goal of this research is to study the changes of the paradigm in the past four decades and also the approaches taken by parliament and state back in the time. The policy paradigm developed by Hall (1993) is the main theory of this research. The current method is quantitative and concentrated on Islamic parliament negotiations in 10 terms. The results show that the paradigm is dominant, having four elements. Some policy ideas have been developed under the influence of this paradigm. Among lots of criticism that this paradigm has received, only the one seeking to develop a Comprehensive System of Social Security and Welfare was successful. This idea, however, failed to get institutionalized. The results suggest that in order to change the policy, more authority is needed than the Plan and Budget Organization’s, which is in charge of governing the dominant paradigm.