بررسی عوامل موثر بر مصرف انرژی (برق) خانوار شهری با رهیافت نظریه بنیانی (مورد مطالعه: منطقه 5 شهر تهران).

انرژی، همواره نقش اساسی در زندگی بشر ایفا نموده است. در شرایط کنونی با توجه به مسائلی هم چون افزایش تعداد مصرف کنندگان و تغییر سبک های زندگی افراد و لزوم دسترسی سریع تر به نیازهای مصرفی به جهت محدودیت های زمانی، همواره خطر اتلاف و کاهش منابع و دغدغه اصلاح و بهینه سازی الگوهای مصرفی افراد جامعه وجود داشته است. در میان حامل‌های انرژی، برق به دلیل داشتن مزایای زیاد و تقاضای روزافزون نسبت به سایر منابع انرژی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی و بر اساس رهیافت نظریه بنیانی به مطالعه عادات مصرف انرژی برق خانوار شهری می پردازد. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و با ملاک اشباع نظری با 56 نفر از ساکنان منطقه 5 تهران مصاحبه صورت گرفت. طی فرآیند کدگذاری داده ها از میان 631 داده، 173 مفهوم، 24 مقوله جزء 6 مقوله عمده ساخته شد و در نهایت مقوله محوری «عادت واره مصرف انرژی خانوار شهری» استخراج شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در سطح فردی عواملی نظیر راحت طلبی، ضعف مسئولیت پذیری فردی، بی اعتمادی، آگاهی پایین و در سطح میانه نیروی عادات و روزمرگی و در سطح کلان، تحولات تکنولوژی و سیاست های انرژی بر شیوه های عمل مصرف ناپایدار انرژی و تداوم آن در قالب عادات واره مصرفی در خانواده ها اثر گذار است.

Investigating the effective factors on urban electricity consumption with the fundamental theory approach(Case study: District 5 of Tehran)

Investigating the effective factors on urban electricity consumption with the fundamental theory approach(Case study: District 5 of Tehran)Zahra Aslani[1], Mostafa Azkia[2], Habiballah Zanjani[3] Receive: 20/11/2017Accept: 21/2/2018AbstractEnergy has always played an essential role in human life. In the current situation, due to the increasing number of consumers and the changing lifestyles of individuals and the need for faster access to consumer needs because of time constraints, the society has always faced the danger of waste and reduced resources and the concern to improve and optimize consumption patterns of people in the community .Among energy carriers, electricity is especially important due to its high benefits and increasing demand. The present study uses a qualitative method based on the fundamental theory approach to study the habits of urban power consumption. Based on the purposeful sampling method and theoretical saturation criterion, 56 residents of district 5 of Tehran were interviewed. During the data encoding process from 631 data, 173 concepts, 24 categories of items and 6 major categories were constructed and finally the main category of the habits of urban household energy consumption was extracted. Research findings show that on the individual level, factors such as comfort, lack of individual responsibility, distrust, low awareness and at the midlevel the habit and daily routine and at macro level, the technological developments and energy policies on unsustainable consumption of energy and its continuity in the form of consumption habits effect the  families..Keywords: Energy consumption, consumption habitus, electricity, urban household, grounded theory[1] Doctoral student in sociology, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran.[2] Professor of Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran (responsible author) mostafa_azkia@yahoo.com  [3] A faculty member of Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, habib_zanjani@yahoo.com.