شناسایی و اعتبارسنجی نشانگان و ابعاد هشیاری سازمانی در آموزش عالی

این پژوهش با هدف شناسایی و اعتبارسنجی نشانگان و ابعاد هشیاریِ سازمانی، در آموزش عالی انجام گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، پژوهشی آمیخته از نوع اکتشافی متوالی، ابتدا کیفی و بعد کمّی است. جامعه پژوهش در بخش کیفی، خبرگان هیئت‌علمی دانشکده های مدیریت دانشگاه های دولتی تهران بود؛ تعداد نمونه، 14 خبره علم مدیریت با روش نمونه گیری گلوله برفی معین شد و به‌صورت مصاحبۀ نیمه ساختاریافته اجرا شد. جامعه بخش کمّی پژوهش، کلیۀ اعضای هیئت‌علمی گروه های آموزشی مختلف مدیریت از دانشکده های مدیریت دانشگاه های دولتی تهران بود؛ تعداد نمونه، 226 عضو هیئت‌علمی با روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای و به‌صورت هدفمند و در دسترس تعیین و با ابزار محقق ساخته هشیاری سازمانی در سال 94-1393، اجرا شد. روایی و پایایی پرسشنامۀ هشیاری سازمانی، مطلوب بود. برای تحلیل متون ادبی و مصاحبه ها جهت تدوین شاخص های هشیاری در بخش کیفی، از روش کدگذاری باز استفاده شد. روش های تحلیل آماری بخش کمّی، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و برازش الگو بود. یافته ها نشان داد: هشیاری سازمانی شامل ابعاد سرعت عمل و چابکی، انعطاف پذیری، پاسخگویی، یادگیری مشروط و توسعه شناخت، اعتماد و گشاده رویی است. نتایج بیانگر ضرورت تشویق اعضا به نوآوری و خلاقیت، آموختن مهارت ها و دانش تازه، پذیرش پدیده تغییر، توجه به انعطاف پذیری، تشویق خطرپذیری، بهبود آموزش و خدمات و توجه به پیامدهای بسیار مهم ایجاد هشیاری در سازمان است.

Identification and validation of symptoms and dimensions of organizational mindfulness in higher education

The main objective of this study is identification and validation of symptoms and dimensions of organizational mindfulness in higher education. This study is a mixed research, of explanatory sequential design, and in the area of applied research. Research population of qualitative part includes scholars and academics of faculties of management from public universities located in Tehran from which a sample of 14 was interviewed using semistructured interviews. In quantitative part, a sample of 226 academics from management faculties operating in Tehran were selected and organizational mindfulness instrument was used to collect research data in years 20142015. The sampling method in the qualitative part was based on snowball, whereas twostage cluster sampling method was employed at the quantitative part of the research. Analysis confirmed reliability and validity of the instrument. In qualitative part, to collect mindfulness indicators, content analysis and open coding method were used for purpose of data analysis. Due to the nature of the study in quantitative part, the statistical methods used were exploratory and confirmatory factor analysis. Findings showed that organizational mindfulness consist of rapidity and agility, flexibility, accountability, conditional learning and development of recognition, trust and openness dimensions. Results showed the need to encourage members for innovation and creativity, new skills and knowledge learning, acceptance of changes, attention to flexibility, encourage of risktaking, improvement of education and services, and attention to very important consequences of mindfulness creation in organization.