طراحی مدل افشاگری سازمانی در سازمان ‌های دولتی

امروزه، سازمان ها نقش مهمی در پیشرفت کشور و تحولات اثرگذار در توسعه جامعه دارند؛ اما گاهی اقداماتی در سازمان های دولتی صورت می گیرد که نقش عمده ای در روابط و عملکرد سازمان خواهد داشت. یکی از این اقدامات سازمانی افشاگری در سازمان است که بسیار موردتوجه قرار گرفته است؛ ازاین رو تحقیق حاضر با هدف طراحی مدل افشاگری سازمانی در سازمان‌های دولتی به انجام رسیده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از نظر رویکرد پیمایشی-توسعه‌ای و جهت روش گردآوری اطلاعات، کیفی است.جامعه آماری این تحقیق گروهی از خبرگان شامل اساتید دانشگاهی، مدیران ارشد سازمان‌های دولتی و مشاورین مجرب منابع انسانی و مدیریت دولتی در استان کرمانشاه می باشند که بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند، از میان آن‌ها 10 نفر به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. رویکرد اتخاذشده دراین تحقیق جهت تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها، رویکرد کیفی به‌صورت تحلیل تم است. همچنین، جهت اطمینان از روایی و پایایی مصاحبه‌ها، از تکنیک فرآیندهای ساختاریافته از مصاحبه‌های همگرا و همچنین تکنیک وجود حداقل دو نفر برای انجام مصاحبه به‌صورت جداگانه اما موازی با یکدیگر، استفاده شد. سرانجام نتایج تحقیق منجر به ارائه یک الگوی جدید در حوزه افشاگری سازمانی در سازمان‌های دولتی شد. بر اساس یافته‌های تحقیق، الگوی پیشنهادی سه دسته عوامل را در خود جای می‌دهد که عبارت‌اند از: عوامل علّی (شجاعت اخلاقی کارکنان، مقبولیت مدیران ارشد سازمانی، فرهنگ‌سازمانی عدالت محور، حمایت‌های سازمانی ادراک‌شده، محرک‌های روانی انتقام‌جویانه و دغدغه‌مند بودن کارکنان)؛ عوامل میانجی (تقویت قصد افشاگری در کارکنان، و بروز رفتار‌های افشاگرانه توسط کارکنان) و نهایتاً عوامل پیامدی (بهبود سلامت سازمانی و بهبود بهره‌وری سازمانی).

developing an organizational whistleblowing model in public organizations

organizational whistleblowing is a critical tool for identifying and addressing unethical or illegal activities within organizations. in the context of iranian governmental organizations, which play a vital role in the country’s development, there is a pressing need for mechanisms to report misconduct and prevent harm to organizational performance and productivity. organizational whistleblowing can improve the organization’s health, increase efficiency, and reduce administrative corruption. however, the absence of a comprehensive and localized model for whistleblowing in iran’s governmental organizations has motivated this study, which aims to design a scientific and practical whistleblowing model. 2- methodologythis research is a practical study in terms of purpose, utilizing a survey-developmental approach. the statistical population consists of experts, including university professors, senior managers of governmental organizations, and experienced human resources and public management consultants in kermanshah province. a purposive sampling method was employed to select 10 participants. data were collected through in-depth interviews and analyzed using thematic analysis. to enhance the validity and reliability of the study, structured and convergent interviews were conducted, and data were analyzed through a recursive, precise approach. 3- results discussionthe study resulted in a model comprising three categories of factors: causal, intermediary, and consequential. causal factors include employees’ moral courage, acceptance of senior managers, a justice-oriented organizational culture, perceived organizational support, psychological motives for revenge, and employee conscientiousness. these factors strengthen the whistleblowing intent and encourage whistleblowing behavior, ultimately improving organizational health and productivity. findings suggest that moral courage and managerial acceptance are the most influential factors in promoting organizational whistleblowing. a justice-oriented organizational culture plays a crucial role in facilitating the environment for whistleblowing. additionally, perceived organizational support is a key factor to enabling employees to engage in whistleblowing behavior. while psychological motives for revenge may also drive whistleblowing, these motives carry negative implications and require careful management. 4- conclusions suggestionsthe proposed model indicated six primary factors as antecedents of whistleblowing in iran’s governmental organizations. these factors first enhance the intent to whistleblow and then encourage actual whistleblowing behavior, leading to increased organizational health and productivity. it is recommended that managers in governmental organizations focus on fostering employees’ moral courage and enhancing their acceptability among staff while promoting a justice-oriented organizational culture. establishing robust support systems for whistleblowers is also crucial. finally, further research is suggested to develop more comprehensive and localized whistleblowing models for iran.