تاثیر استرس محدودیت حرکتی بر یادگیری و حافظه فضایی و نقش پیش گیرنده فعالیت بدنی بر آن در موش صحرایی نر

افزایش استرس بر کارکردهای شناختی اثر منفی می گذارد. ازاین‌رو شناسایی راهبردهای مناسب برای جلوگیری از کاهش عملکرد شناختی و حرکتی ضروری است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر استرس محدودیت حرکتی بر یادگیری و حافظه و نقش پیش گیرنده فعالیت بدنی بر آنها بود. از میان رت های نر آلبینو- ویستار انستیتو پاستور 32 رت به‌صورت تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند. حیوانات برحسب نوع گروه در معرض مداخله های استرس از نوع بی‌حرکتی (2 ساعت در روز × 21 روز)، دویدن با شدت ملایم (30 دقیقه در روز × 21 روز)، تعامل مداخله های استرس و دویدن یا بدون مداخله قرار گرفتند. به‌منظور تعیین اثربخشی استرس، وزن حیوانات در دو نوبت قبل از اجرای پروتکل و پس از پایان آزمون ها، اندازه‌گیری شد. آموزش و آزمون حیوانات با استفاده از ماز آبی موریس طی چند مرحله (چهار روز اکتساب و روز پنجم آزمون کاوش، سه روز استراحت و روز نهم آزمون یادداری)، انجام گرفت. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های تحلیل واریانس یکطرفه (anova)، t همبسته، repeated measured در دوره‌های اکتساب و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که استرس موجب تخریب یادگیری و حافظه می‌شود (03/0=p). با وجود این، فعالیت بدنی تخریب عملکرد ناشی از استرس را خنثی کرد (0005/0=p). در گروهی که فعالیت بدنی صرف داشتند، تاثیر مثبت معنادار بر زمان رسیدن به سکو در مرحله اکتساب (005/0=p) و عملکرد شناختی مرحله به یادداری (006/0=p) مشاهده شد که نشان‌دهنده تاثیر مثبت فعالیت بدنی بر یادگیری و حافظه است. با توجه به نتایج تحقیق حاضر که استرس موجب تخریب یادگیری و حافظه شد، انتظار می‌رود از فعالیت بدنی بتوان به‌عنوان عاملی موثر برای تعدیل استرس استفاده کرد.