تاثیر رودباد جنب حاره‌ای بر بارش‌های روزانه بیش از ده میلی‌متر در حوضه زاینده‌رود

حوضه زاینده‌رود جایگاه مهمی در تامین آب ایران مرکزی دارد. هدف این پژوهش، شناخت اثر رودباد جنب حاره‌ای بر بارش‌های بیش از ده میلی‌متر حوضه زاینده‌رود است. در این پژوهش از داده‌های بارش روزانه در دوره زمانی 1987-2011 ایستگاه‌های حوضه و فایل رقومی نقشه‌های ارتفاع ژیوپتانسیل سطح 1000 و 500 و نقشه وزش باد مداری سطح 200 میلی‌باری استفاده شد. برای طبقه‌بندی الگوهای بارش از روش مولفه‌های اصلی و نیز روش خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی استفاده شد. بر اساس تحلیل روش مولفه‌های اصلی، نقشه‌های 262 روز بارش در 12 عامل خلاصه شد که مجموع این عوامل 74/97 درصد تغییرات بارش را تبیین می‌کرد. بر اساس بارهای عاملی، 262 نقشه‌روز در 5 الگو طبقه‌بندی شد. نتایج این پژوهش نشان داد الگوی غالب در رخداد بارش بیش از ده میلی‌متر، قرارگیری چپ خروجی رودباد جنب حاره‌ای بر روی دامنه فرازش موج کوتاه باد غربی است. قرارگیری در امتداد همدیگر محور تراف شرق اروپا با محور تراف در شرق مدیترانه یا تراف دریای سرخ ممکن است به افزایش عمق موج باد غربی و تشدید ناپایداری بینجامد. زمانی وقوع بارش-های بیش از ده میلی‌متر در حوضه اجتناب‌ناپذیر است که هسته رودباد جنب حاره‌ای بر روی ناوه بادهای غربی بر روی دریای سرخ گیرد.