واکاوی وردایی زمانی-مکانی رطوبت جوی ایران زمین طی بازه زمانی 2013-1979

برای این پژوهش از داده‌های ماهانه شبکه‌ای نم ‌ویژه و نم نسبی مرکز اروپایی پیش‌بینی‌های میان‌مدت جوی طی بازه زمانی 1/1979 تا 12/2013 بهره گرفته شد. به‌کمک روش ناپارامتریک من‌کندال، معناداری روند مقادیر نم ویژه و نم نسبی برای هریک از یاخته‌های مکانی در 9 تراز مختلف جوی در سطح اطمینان 95 درصد آزموده شد. از تخمین‌زن شیب سن برای برآورد مقدار تغییرات کمک گرفته شد. یافته‌ها نشان داد اگرچه روند دو سنجه رطوبتی جو در کرانه‌های ساحلی دریاهای جنوب (خلیج‌فارس و دریای عمان) و جنوب ‌غرب دریای خزر مثبت است، بر روی اغلب گستره ایران‌زمین از مقدار رطوبت جوی و نم نسبی کاسته شده است. به‌لحاظ مکانی، بیشترین مقدار تغییرات کاهشی در هر دو سنجه رطوبتی جو در گستره مکانی بین مدارهای 34 تا 36 درجه عرض شمالی ایران رخنمود داشته است. همچنین، نیمرخ عمودی روند بیان‌کننده آن است که در لایه پایین وردسپهر، مقادیر نم‌ویژه و نم نسبی پهنه ایران‌زمین بیشترین مقدار کاهشی را داشته است. سری زمانی استانداردشده میانگین پهنه‌ای بیان‌کننده آن است که به‌لحاظ زمانی از سال 1979 تا 1998، نا‌هنجاری مقادیر نم ویژه و نم نسبی جو مثبت بوده است؛ در حالی که از سال 1999 تا پایان دوره آماری، نا‌هنجاری دو سنجه رطوبتی منفی بوده است.