طبقه‎بندی الگوهای سینوپتیکی بارش‎زا در سواحل دریای خزر

با توجه به وجود ارتباط تنگاتنگ میان الگوهای گردش جوی و عناصر اقلیمی، می‎توان پدیده‎های فرین آب‎وهوایی، مانند سیل و خشکسالی و دوره‎های خشک و تر را به تغییرات الگوهای گردش جوی نسبت داد. برای طبقه‎بندی الگوهای سینوپتیکی بارش‎زا، داده‎های گردآوری‎شده میانگین روزانه تراز 500 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا طی دوره آماری 2008-1950 مورد استفاده قرار گرفت و برای ارزیابی نقشه الگوهای بارش، داده‎های مجموع بارش روزانه طی دوره آماری 2008-1960 جمع‎آوری شدند. با استفاده از روش تحلیل مولفه‎های اصلی، همه روزهای مورد مطالعه را به هجده گروه تقسیم‎بندی شدند و پس از آن، نقشه‎های ترکیبی تراز 500 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا برای هر یک از تیپ‎های هوا تهیه شد. برای ارزیابی رابطه الگوهای گردش جوی بر احتمال وقوع بارش و شدت بارش، شاخص pi مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، الگوهای گردش جوی 4cp، 5cp، 12cp، 1cp و 15cp، جز الگوهای بارش‎زای شدید و فراگیر و الگوهای گردش جوی 7cp، 13cp، 16cp، 17cp و 18cp، جز الگوهای بارش‎زای ملایم هستند. از نظر توزیع فراونی سالانه، الگوهای گردش جوی 3 cp، 5 cp، 13cp و 15cp در سرتاسر سال و الگوهای گردش جوی 2cp، 6cp و 10cp در فصل تابستان، فعالیت دارند.