مدل‌سازی عددی و شبیه سازی بادهای روی حوضه‎ی دریاچه‎ی ارومیه

در طول سال‎های گذشته تحت تاثیر عوامل مختلف، سطح آب دریاچه‎ی ارومیه کاهش یافته و احتمال خشکی کامل آن ‌را در سال های آینده تقویت کرده است. خشکی دریاچه‎ی ارومیه با بستری از رسوب‎های نمک در معرض هوا و وزش باد، تغییرات چشمگیری در وضعیّت گرمایی، بیلان انرژی و نیز، پراکنش ذرّات معلّق اطراف دریاچه ایجاد می کند. با به کارگیری مدل‌سازی اقلیمی در مقیاس منطقه ای، این امکان وجود دارد تا با استفاده از سناریوهای مختلفی مانند خشک یا پُر بودن دریاچه، تاثیر آن بر شرایط اقلیمی منطقه شبیه‎سازی شود. در این مطالعه با بهره گیری از داده های سه ساعتی جهت و سرعت باد در ایستگاه های همدید گرداگرد دریاچه‎ی ارومیه و با استفاده از مدل میان مقیاس آلودگی هوا tapm، میزان حجم ذرّات معلّق و الگوی پراکنش آن در منطقه محاسبه شد. بادهای غربی در ایستگاه ارومیه، بادهای شمالی در ایستگاه خوی، بادهای جنوبی در ایستگاه مهاباد، و بادهای شرقی در دو ایستگاه مراغه و تبریز، بادهای غالب در مقیاس ماهانه و سالانه معرّفی شدند. خروجی گرافیکی باد روی دریاچه، گویای جهت-گیری بادهای همگرا از پیرامون دریاچه و باد غالب شمالی است که پراکنش ذرّات معلّق را به‎طور غالب در جهت جنوب و جنوب غرب دریاچه نشان می دهد. پراکنش و گسترش ذرّات معلّق در ساعات غروب و شبانه مشهودتر است. مطابق با جهت وزش بادهای به‎دست‎آمده از ایستگاه های هواشناسی، جهت باد غالب روی دریاچه از پیرامون همگرا شده و در جهت جنوبی کانالیزه می شود، بنابر نتایج به‎دست‎آمده از مدل‌سازی اقلیمی انجام شده، مناطق جنوب و جنوب غربی دریاچه که از دسته‎ی حاصلخیزترین زمین های زراعی و باغی منطقه هستند، در معرض بیشترین تهدید پراکنش نمک دریاچه‎ی ارومیه خواهند بود.