تعیین بهترین تابع توزیع احتمال برای برآورد بارش فصل رشد برنج در مناطق عمده برنج کاری کشور

بارش علیرغم تامین آب دارای نقش‌های متعدد و متضادی در طول دوره زراعت برنج است و انتخاب مناسب توزیع احتمال رخداد آن گام مهمی در برنامه‌ریزی مدیریت منابع آب و تنظیم تقویم کشت و کاهش خسارت در شالی‌کاری است. در پژوهش حاضر، برای تعیین مناسب‌ترین توزیع‌های احتمال بارش در طول فصل رشد برنج، از داده‌های 8 ایستگاه سینوپتیک سواحل جنوبی دریای خزر شامل ایستگاه‌های آستارا، بندر انزلی، رشت، رامسر، بابلسر، قراخیل، نوشهر و گرگان با طول دوره آماری 30 ساله (1991-2020) استفاده شد. پس از کنترل کیفیت و همگن‌سازی داده‌ها، توزیع‌های برنولی-لوگ نرمال، برنولی-ویبول و برنولی-گاما بر داده‌های بارش در مقیاس‌های زمان روزانه (در پنجره‌هایی به طول سه روز بدون همپوشانی) و همچنین طول فصل رشد برنج برازش داده شدند. برای شناخت مناسب‌ترین توزیع از آزمون نیکویی برازش کلموگروف-اسمیرنوف (k-s) و شاخص آکائیک (aic) استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد توزیع برنولی-گاما مناسب‌ترین توزیع احتمالاتی برای برآورد بارش فصل رشد برنج در سواحل جنوبی دریای خزر است. پس از توزیع برنولی-گاما، توزیع برنولی-ویبول به‌ویژه برای ایستگاه نوشهر واقع در بخش مرکزی استان مازندران برازش بهتری را نشان داد. یافته‌های این تحقیق می‌تواند در کمی سازی میزان انتظار و ریسک ناشی ازبارش در مقاطع زمانی مختلف فصل رشد برنج بکار گرفته شود.

determination of best fit probability distribution for prediction of the rainfall of the rice-growing season in the main rice growing areas of the country

despite the water supply, rainfall has multiple and conflicting roles during the rice cultivation period and choosing the appropriate distribution of the probability of its occurrence is an important step in planning water resources management and adjusting the planting calendar and reducing damage in rice farming. in this research, to determine the most appropriate distribution of rainfall probability during the rice-growing season, from the data of eight synoptic stations of the southern coast of the caspian sea, including the stations of astara, bandar anzali, rasht, ramsar, babolsar, qarakhil, nowshahr and gorgan with a statistical period of 30 the year (1991-2020) was used. after quality control and homogenizations, bernoulli-log-normal, bernoulli- weibull and bernoulli-gamma distributions were fitted to the rainfall data in the daily time range (in windows of three days without overlap) as well as the length of the rice-growing season. kolmogorov-smirnov goodness of fit test (k-s) and akaike's index (aic) were used to identify the most suitable one. the obtained results showed that the bernoulli-gamma distribution is the most suitable probability distribution for estimating the rainfall of the rice-growing season in the southern shores of the caspian sea. after the bernoulli-gamma distribution, the bernoulli-weibull distribution showed a better fit, especially for nowshahr station located in the central part of mazandaran province. the findings of this research can be used to quantify the amount of expectation and risk caused by rain during the rice-growing season.