توسعه مدل ga-anfis به‌منظور پیش‌بینی غلظت آلاینده 〖pm〗_10 در یک بازه زمانی بلندمدت مطالعه موردی: شهر تهران

بین انواع ذرات معلق در هوا، ذراتی با قطر کمتر از 10 میکرون اثرات سوء بسیاری بر سلامتی انسان‌ها دارد. پارامترهای هواشناسی و جابجایی حجم بالایی از وسایل نقلیه مهم‌ترین عوامل تعدیل‌کننده در پراکنش و غلظت آلاینده‌های جوی محسوب می‌شوند. در این مطالعه، به‌منظوربه منظور پیش‌بینی غلظت آلاینده pm_10 طی یک باز بلند مدت در شهر تهران، مدل ترکیبی ga-anfis بکار برده شد. سرعت باد، جهت باد، دما، رطوبت نسبی و حجم ترافیک به‌عنوان ورودی‌ها و غلظت آلاینده pm_10 به عنوان خروجی مدل در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص‌های عملکرد نشان داد که مدل ترکیبی ga-anfis نسبت به مدل anfis قابلیت مطلوب‌تری در پیش‌بینی غلظت آلاینده pm_10 ارائه می‌دهد. به منظور ارزیابی الگوهای مکانی-زمانی غلظت آلاینده pm_10 و شناسایی لکه‌های داغ و سرد در شهر تهران، آماره موران محلی و آماره گتیس ارد-جی محاسبه شد. نتایج نشان داد که سطح خوشه‌بندی بالایی از آلاینده pm_10 در تهران (با سطح اطمینان 95 درصد) وجود دارد. خوشه‌های pm_10  شهر را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کرده‌اند به‌طوری‌که بیشتر نقاط سرد در نیمه شمالی و نقاط داغ در جنوب تا مرکز شهر گسترش پیدا کرده‌اند.

developing ga-anfis model to predict long-term 〖pm〗_10 concentration the case study of tehran city

among the types of airborne particles, particles with a diameter of less than 10 microns have many adverse effects on human health. meteorological parameters and the movement of a large volume of vehicles are considered the most important modulating factors in the distribution and concentration of atmospheric pollutants. in this study, in order to predict the concentration of pm-10 pollutant during a long-term interval in tehran city, ga-anfis hybrid model was used. wind speed, wind direction, temperature, relative humidity and traffic volume were considered as inputs and pollutant concentration pm_10 as the output of the model.