بررسی آماری ویژگی‌های وردایست در تهران و شیراز در ماه‌های ژانویه و ژوئیه (2022-2000)

در این مطالعه با استفاده از داده‌های کاوش جو ایستگاه‌های مهرآباد تهران و شیراز در دوره آماری 2022-2000، ویژگی انواع وردایست در ماه‌های ژانویه و ژوئیه تحلیل شد. ابتدا با تحلیل نیم رخ قائم دمای روزانه و بر اساس فشار کف وردایست، وردایست‌های گرمسیری، عرض‌های میانه و قطبی در روی ایران آشکار شد و سپس دما، ارتفاع، فشار و دمای پتانسیل آنها تعیین شد. نتایج نشان داد که فراوانی وردایست گرمسیری در ماه ژانویه (41 و 59 درصد در تهران و شیراز) کمتر از ماه ژوئیه (95 و 94 درصد در تهران و شیراز) است. در ماه ژوئیه وردایست گرمسیری نسبت به وردایست عرض‌های میانه در هر دو ایستگاه فراوانی بیشتری (95 به 5 درصد در تهران و 94 به 6 درصد در شیراز) دارد. علت این تفاوت، افزایش انرژی گرمایی جو در ماه گرم سال است. در ماه ژوئیه به سبب توسعه کم‌فشار گرمائی در ایران، انرژی گرمائی و دمای هوا افزایش می‌یابد و در نتیجه ضخامت جو زیاد شده، ارتفاع وردایست افزایش‌یافته و به وردایست گرمسیری نزدیک می‌شود. همچنین در ایستگاه‌های مطالعاتی، متوسط ارتفاع وردایست گرمسیری بین 16.5 تا 17.4 کیلومتر، متوسط ارتفاع وردایست عرض‌های میانه بین 11.5 تا 12.8 کیلومتر، متوسط دمای وردایست گرمسیری بین 65- تا 78- درجه سلسیوس و میانگین دمای وردایست عرض‌های میانه بین 52- تا 59- درجه سلسیوس برآورد شده است.

a statistical analysis of the tropopause characteristic over tehran and shiraz in january and july (2000-2022)

this paper analyses the characteristics of the tropical tropopause, mid-latitude, and polar tropopause based on the sounding temperature data at mehrabad and shiraz airport stations in january and july in the statistical period of 2000-2022. the results showed that the observed frequency of the tropical tropopause in iran in january (41 and 59 present in mehrabad and shiraz, respectively) is less than in july january (95 and 94 present in mehrabad and shiraz, respectively), and the frequency of the observed tropical tropopause in july is more than that of the mid-latitudes. the reason for this difference can be found in the increased thermal energy of the atmosphere in the warm seasons. in july, due to the development of thermal low pressure over iran, the thermal energy, the air temperature, and the thickness of the atmosphere increased. as a result, the tropopause elevates and approaches the level of the tropical tropopause.