آشکارسازی تغییرات ارتفاع لایه‌مرزی در طبقات مختلف کاربری اراضی مطالعه موردی: استان لرستان

معلق و کیفیت هوای نزدیک به سطح زمین می‌باشد. هدف اساسی این تحقیق آشکارسازی ارتباط بین تغییرات پوشش اراضی و تغییرات ارتفاع لایه‌مرزی طی 3 دهه اخیر در سطح استان لرستان می‌باشد. در این راستا دو دسته داده ها استفاده گردید که شامل طبقات پوشش اراضی سنجنده modis و ارتفاع لایه مرزی پایگاه اقلیمی ecmwf نسخه era5 می‌باشد. این داده‌ها در مقیاس ماهانه (ماه ژانویه) برای بررسی دوره سرد و (ماه جولای) برای بررسی دوره گرم انتخاب و به‌صورت 7 دوره زمانی با گام‌‌های 5ساله طی دوره آماری 1990-2020 بررسی شد. در این تحقیق از تکنیک تحلیل ماتریس متقاطع، در محیط arc-gis، استفاده شد و میانگین ارتفاع لایه‌مرزی روی هر کاربری به تفکیک دوره سرد و گرم سال و در 7 گام زمانی 5ساله استخراج و مقایسه گردید. نتایج نشان داد اولاً ارتفاع لایه‌مرزی دوره گرم سال، به‌صورت قابل‌توجهی بیشتر از دوره سرد سال است و دوم الگوی فضایی کمینه و بیشینه ارتفاع لایه‌مرزی در دوره سرد و گرم سال در سطح استان متفاوت است، در دوره سرد سال، بیشینه ارتفاع لایه‌مرزی در بخش‌های غرب و جنوب غرب (اراضی کم‌ارتفاع با پوشش جنگلی)، درحالی‌که در دوره گرم سال بیشینه لایه‌مرزی در اراضی بایر و کوهستانی شرق استان متمرکز است. علاوه‌برآن مشاهده شد در دوره گرم سال، اراضی کشاورزی با ارتفاع لایه‌مرزی 1263 و اراضی مرتعی با ارتفاع لایه‌مرزی، 1243، در میان طبقات کاربری مورد بررسی بالاترین ارتفاع لایه‌مرزی را داشته‌اند، درحالی‌که در دوره سرد سال، اراضی شهری و مسکونی با ارتفاع 192 متر، بالاترین ارتفاع لایه‌مرزی را داشته است و به‌صورت میانگین فضایی ارتفاع لایه‌مرزی استان یک‌روند افزایشی داشته است.

revealing changes in the boundary layer height in different land use classes the case study of lorestan province

the height of the boundary layer is one of the most important determining factors, the extent of mixing of pollutants and suspended particles and the quality of air near the surface of the earth. the main goal of this research is to reveal the relationship between land cover changes and boundary layer height changes during the last 3 decades in lorestan province. in this regard, two sets of data were used, which include the land cover classes of the modis sensor and the height of the boundary layer of the ecmwf climate database version era5. these data were selected on a monthly scale (january) to check the cold period and (july) to check the warm period and were checked in 7 time periods with 5-year steps during the statistical period of 1990-2020. in this research, the cross-matrix analysis technique was used in the arc-gis environment and the average height of the boundary layer on each land use was extracted and compared in 7 time steps of 5 years, separately from the cold and warm periods of the year. the results showed that firstly, the height of the boundary layer during the warm period is significantly higher than the cold period of the year, and secondly, the minimum and maximum spatial pattern of the boundary layer height in the cold and warm periods of the year is different in the province. in the cold period, the maximum height of the boundary layer is in the western parts. and southwest (low-altitude lands with forest cover), while in the warm period of the year, the maximum boundary layer is concentrated in the barren and mountainous lands of the east of the province.