بررسی توانمندی مدل اقلیمی PRECIS در شبیه سازی بارش های منطقه ای ایران

در این مقاله، برونداد مدل گردش عمومی جوّ hadam3p با مدل منطقه‎ای precis در دوره‎ی 1990-1976 ریزمقیاس‎نمایی دینامیکی شد و داده‎های بارش ایران در مقیاس‎های زمانی ماهانه و فصلی در دو حالت با و بدون چرخه‎ی سولفور، مورد ارزیابی قرار گرفت. در پژوهش حاضر، مدل precis با تفکیک افقی 44/0 درجه‎ی جغرافیایی در شبکه‎هایی با ابعاد حدود 2500 کیلومترمربّع اجرا شد و نتایج حاصل از اجرای مدل به دو روش ناحیه‎ای و ایستگاهی با داده‎های واقعی ایستگاه‎های هواشناسی مقایسه شدند، سپس میانگین‎های خطا و اریبی بارش ماهانه و انحراف معیار آن برای نواحی مختلف محاسبه شدند. میانگین خطای شبیه‎سازی حدود 3/5 درصد برآورد شد که بیشترین میانگین خطای شبیه‎سازی در نواحی بارشی فارسی، هرمزی، خوزی و خزری به‎ترتیب با 9/24، 9/16، 2/12 و 2/10- درصد و کمترین میانگین خطای شبیه‎سازی در نواحی بارشی کردی، آذری، میانه‎ی شمالی و خراسان شرقی با حدود یک درصد محاسبه شد. اریبی مثبت بارش در نواحی جنوبی کشور ممکن است ناشی از تزریق رطوبت از یاخته‎های بزرگ‎مقیاس مدل گردش عمومی به ساختار ریزمدل منطقه‎ای باشد. همچنین اریبی منفی بارش‎های خزری می‎تواند به‎دلیل ضعف مدل منطقه‎ای precis در پارامترسازی بارش‎های همرفتی این منطقه باشد. علاوه‎برآن، بیشترین میانگین خطای شبیه‎سازی ماهانه در ماه‎های گرم سال دیده شد که در آنها وقوع یک بارش‎های ناگهانی همرفتی می‎تواند منجر به خطای کمابیش بزرگی شود. کمترین میانگین اریبی فصلی در بهار با 1/0میلی‎متر و بیشترین آن در زمستان با 2/17- میلی‎متر رخ داده است. نتایج این پژوهش نشان می‎دهد که مدل منطقه‎ای precis توانمندی شبیه‎سازی بارش‎های کلّی کشور را دارد؛ اما توانمندی آن در شبیه‎سازی بارش‎های ناحیه‎ای و همرفتی ضعیف است.