پهنه‌بندی زمانی و مکانی خطر سیل‌خیزی در حوضه آبریز کَرگانرود با استفاده از مدل‌ awbm و روش fuzzy-anp

ارزیابی پتانسیل سیل‌خیزی حوضه‌های آبریز مختلف از اقدامات مهم در زمینه کاهش خسارت‌های ناشی از سیل بشمار می‌رود. حوضه آبریز کرگان رود به‌عنوان یکی از حوضه‌های سیل‌خیز استان گیلان، در سال‌های اخیر همواره خسارت‌های فراوانی را به ساکنین منطقه تحمیل کرده است. از همین رو تحقیق جاری به دلیل خلاء مطالعاتی در این حوضه، اقدام به پهنه‌بندی خطر وقوع سیل نموده و به همین منظور از مدل awbm و روش fuzzy-anp استفاده‌شده است که مقادیر به‌دست‌آمده از مدل‌سازی awbm، روند رواناب را از لحاظ زمانی در سال‌های 2011، 2014، 2017 و اواخر 2018 صعودی برآورد نموده و با سیل‌های سال 90، 93، 96 و 97 برابری می‌کند. در پهنه‌بندی مکانی خطر وقوع سیل از 10 فاکتور موثر شامل: بارش، دما، فاصله از رودخانه، شیب، جهت شیب، ارتفاع، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، زمین‌شناسی و خاک استفاده شد. در تحلیل نتایج بیش‌ترین خطر سیل‌خیزی در نواحی جنوبی و خروجی حوضه به دریای خزر برآورد شده که سکونت در حریم رودخانه، عدم توجه به آبخیزداری، تخریب جنگل و مراتع و تغییر کاربری اراضی از جمله مهم‌ترین عوامل موثر در این مسئله به­شمار می‌آیند. در مجموع 3.90 درصد از مساحت حوضه دارای بیش‌ترین خطر وقوع سیل از نظر مکانی محاسبه‌شده است.

temporal and spatial zoning of flood risk in karganrood catchment using awbm model and fuzzy-anp method

evaluating the flood potential of different watershedsis one of the important measures in the field ofreducing damages caused by floods. as one of theflood-prone basins of gilan province, the rivercatchment has always caused a lot of damage to theresidents of the region in recent years. therefore, dueto the lack of studies in this basin, the current researchhas attempted to zonate the risk of flooding, and forthis purpose, the awbm model and the fuzzy-anpmethod have been used. , 2014, 2017 and the end of2018 are estimated to increase and equal to the floodsof 1990, 1993, 199, and 1997. in the spatial zoning offlood risk, 10 effective factorsincluincludingecipitation, temperature, distance fromthe river, slope, slope direction, height, land use,vegetation, geolo and soil were used. in the analysisof the results, it is estimated that the highest risk offlooding is in the southern areas and the outlet of thebasin to the caspian sea, and the settlement in theriver, lack of attention to watershed management,destruction of forests and pastures, and land usechange are among the most important factors affectingthis issue. in total, 90.3% of the area of the basin hasthe highest risk of flooding from a geographical pointof view.