شبیه‌سازی توزیع قائم سامانه ‏های گردوغبارزا در ارتباط با سامانه ‏های همدید و توپوگرافی در غرب ایران

در این مطالعه، بر اساس خروجی‏های مدل wrfchem، الگوهای توزیع قائم سامانه‏های گردوغبارزا در غرب ایران به دو دسته تقسیم شد: الگوهایی با توزیع قائم در حدود 6.5 کیلومتر و کمتر از 3.5 کیلومتر. الگوهای همدید رخداد گردوغبار در دوره سرد به دو دسته تقسیم می‌شود: جبهه‏ای و غیرجبهه‏ای. در الگوی اول جبهه‏ای، بیشینه ارتفاع گردوغبار حدود 6.5 کیلومتر است و وابسته به شدت واگرایی در تراز میانی و سرعت قائم بالاسو و استقرار هسته جت بر فراز مناطق منشا گردوغبار است. در الگوی دوم جبهه‏ای، بیشینه ارتفاع توده گردوغبار کمتر از 4 کیلومتر است. در این الگو، ارتفاع محدودتر توده گردوغبار وابسته به شدت محدودتر چرخندگی در تراز میانی و موقعیت جت است که عمدتاً بر فراز مناطق منشا گردوغبار قرار ندارد. در الگوی غیر جبهه‏ای، پهنه‏های وسیعی از خاورمیانه تحت تاثیر استقرار یک پشته قرار می‏گیرد و الگوی گردشی در تراز زیرین تروپوسفر در شکل‏گیری گردوغبار موثر است. ارتفاع گردوغبار در این الگو حدود 3.5 کیلومتر است. همچنین، مهم‌ترین عامل در محدودشدن ارتفاع توده گردوغبار در غرب ایران ماهیت سامانه‏های جوّی است. مانع کوهستانی زاگرس در انتشار قائم و افقی گردوغبار اهمیت کمتری دارد.