جستاری در برساخت ملی گرایی در جغرافیای سیاسی ایران مبتنی بر مفهوم حکومت مندی در عصر پهلوی اول

مفهوم حکومت مندی که نخستین بار توسط میشل فوکو در سال 1978 مطرح گردید؛ مشتمل بر مطالۀ تکنیک ها، فرایندها و رویکردهایی است که در چارچوب آن حکومت ها کلیه ابعاد زیست شهروندان را کنترل می نمایند. در چارچوب این رویکرد شناختی؛ این گفتمان اجتماعی - سیاسی است که در مقطع مشخص از تاریخ بُعد سیاسی فضا را خلق می نماید. در این راستا یکی از قلمروهای موضوعی مهم در چارچوب مفهوم حکومت مندی؛ شناخت چگونگی ساخت مولفه های ناسیونالیسم متاثر از نقش آفرینی گفتمان های حاکمیت می باشد. در این دیدگاه هویت ملی صرفاً جنبۀ طبیعی ندارد بلکه امری برساخته می باشد که در گذر زمان توسط قدرت سیاسی به صورت خاطرۀ جمعی تثبیت گردیده و احتمال بازساخت در آینده را نیز دارد. در این مقاله کوشش گردیده با اتکا به روش تفسیری و با استفاده از مضمون نظری حکومت مندی گفتمانی؛ چگونگی صورتبندی مفهوم ناسیونالیسم در عصر پهلوی اول و پیامد آن در جغرافیای سیاسی ایران واکاوی گردد. یافته های تحقیق بیان گر آن است که ساخت هویت ملی در عصر پهلوی اول بر مبنای گفتمان سراسربینی ناسیونالیسم باستان گرای ایرانی در جهت همبستگی اقوام و طبقات اجتماعی ساماندهی گردید. ضمن اینکه بخشی از مفصل بندی ملی گرایی بر اساس پیوند دهی و رابطۀ برساخته در مقابل «دیگری» با ارجاع به مولفه های تخاصم ژئوپلیتیک پی ریزی شد. در این انگاره رهبری فره ایزدی تنها عاملی بود که می توانست اقدام به برقراری عدالت فضایی میان اقوام و طبقات مختلف اجتماعی نموده و با انطباق فضایی ملت و سرزمین قادر باشد ساخت جغرافیای سیاسی ایران را تثبیت نماید.

nationalism construction in iran’s political geography based on governmentality concept in the first pahlavi era

the concept of governmentality was first proposed by michel foucault in 1978; it includes the study of techniques, processes, and approaches that, within its framework, governments control all aspects of citizens' lives. in this regard, one of the important subject areas in the framework of the governmentality concept is knowing how to make nationalism components affected by the governance discourses performance. in this view, national identity does not have only a natural aspect but is a constructed thing that has been established in the form of collective memory by political power over time, and it has a possibility for reconstruction in the future. this paper has attempted to rely on the interpretation method and by using the theoretical content of governmentality discourse on how to configure the nationalism concept in the first pahlavi era and its consequences to be analyzed in the political geography of iran. research findings show that the construction of national identity in the first pahlavi era based on the comprehensive discourse of iranian antiquarian nationalism was organized for the solidarity of ethnic groups and social classes. also, part of the articulation of nationalism based on linking and relationship constructed in front of the other was founded by referring to components of geopolitical conflict. in this view, charismatic leadership was the only factor that could establish spatial justice among ethnic groups and different social classes and, with a spatial adaptation of nation and territory, could stabilize iran's political geography