تحلیل تنش های هیدروپلیتیکی رودخانه هیرمند از طریق بررسی تغییرات کاربری حوضه از سال 1986 تا سال 2021 با استفاده از روش svm

آب منبع قدرت است و کمبود آن‌یک موضوع مهم و بسیار استراتژیک است که بر رشد اجتماعی و اقتصادی جوامع تاثیر می‌گذارد و درنتیجه اقتدار سیاسی آن‌ها را تهدید می‌کند. کمبود آب در رودخانه‌های بین‌المللی، سبب سیاسی شدن آن و درنتیجه تنش‌های آبی می‌شود. یکی از رودخانه‌های بین‌المللی که تقسیم آن تنش‌های هیدروپلیتیکی را در پی داشته است، رودخانه هیرمند است. رودخانه هیرمند که قسمت اعظم آن در خاک افغانستان قرارگرفته است، تامین‌کننده اصلی آبِ منطقه سیستان در ایران است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی تحلیل هیدروپلیتیک رودخانه هیرمند با بررسی تغییرات کاربری حوضه آبریز رودخانه در سه کلاس آب، پوشش گیاهی و خاک از سال 1986 تا سال 2021 با استفاده از موتور مجازی پردازش تصاویر ماهواره‌ای (google earth engine) است. نمونه‌های تعلیمی با روش ماشین بردار پشتیبان (svm) در 3 کلاس (آب، خاک و پوشش گیاهی) طبقه‌بندی‌شده است. در پایان برای اعتبار سنجی داده‌ها، از ضریب کاپا (بدبینانه‌ترین حالت) و ضریب اورال (خوش‌بینانه‌ترین حالت) استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در سال‌هایی که در حوضه رودخانه هیرمند در افغانستان کم‌آبی، کمبود بارش و خشک‌سالی حاکم می‌شود، افغانستان با اقداماتی نظیر احداث سدهای جدید و بستن دریچه سدهای پیشین، بی‌توجهی به معاهده‌های دوجانبه و رعایت نکردن حقابه ایران و همچنین رها کردن آب رودخانه به سمت شوره‌زارهای پایین‌دست داخلی، شرایط هیدروپلیتیکی حاکم بر رودخانه، به سمت تنش‌های هیدروپلیتیکی سوق پیدا می‌کند.

analyzing the hydropolitical stresses of the hirmand river through the study of watershed use changes with the svm method

water is a power source, and its lack is an important and strategic issue that affects the social and economic development of societies and thus threatens their political authority. lack of water in international rivers causes its politicization and, as a result, water tensions. helmand river is one of the international rivers whose division has led to hydro-political tension. helmand river, most of which is located in afghanistan, is the main water supplier of sistan region in iran. the main goal of this research is to evaluate the hydro political analysis of the helmand river by examining the changes in the use of the river catchment in three classes of water, vegetation, and soil using the virtual engine of satellite image processing (google earth engine). the kappa coefficient and overall accuracy were exerted to validate the research data. the results show that measures such as building new dams and closing old dams, neglecting bilateral agreements and not respecting iran's water rights by the upstream country due to the unfavorable environmental conditions prevailing in the region have aggravated the water tension in the basin.