از چمن تا میدان‌پارک؛ تطبیق ارزیابانه مانایی مکان‌ها در مرکز محلات و میدان‌ پارک‌های شهر همدان

آن دسته از میدان‌های شهر همدان که در تحقیق حاضر موردمطالعه قرار می‌گیرند، در حقیقت سایت‌های تاریخی هستند که درنتیجه تحولات شهرسازی، امروزه درون فلکه‌های شهری واقع‌شده‌اند. بااین‌حال هنوز کارکرد خود را به‌عنوان قرارگاه اجتماعی شهروندان حفظ کرده‌اند. گرچه جزیره میانی این میدان‌ها امروزه در محاصره خودروها قرارگرفته اما مردم حتی بیش‌ازپیش به استفاده از آن‌ها می‌پردازند. پژوهش حاضر با تلفیقی از روش‌های کمی و کیفی به دنبال تبیین رابطه بین مراکز سبز محلات قدیمی (چمن) و میدان پارک‌های معاصر به‌عنوان دو گونه از مکان‌های نمادین سبز در همدان است. سوال آن است که تشابهات در علل مانایی مکان‌های سبز نمادین شهر همدان (چمن- میدان پارک) و نیز علل حضور پذیری بالای آن‌ها در عین مخاطرات ترافیکی کدام است؟ چه عواملی در هریک از ابعاد شکلی، فعالیتی و معنایی در قیاس میان چمن و میدان پارک اثرگذاری بیشتری بر مانایی مکان داشته است؟ دراین‌راستا با تکنیک تحلیل شکاف به کمک پرسشنامه ساختارمند، چهار میدان پارک معاصر با چهار نمونه از چمن‌های قدیم همدان به لحاظ عوامل مانایی مکان مورد ارزیابی تطبیقی قرارگرفته‌اند. برای سنجش کمی تردد پیاده در نمونه‌های مطالعه از تکنیک شمارش دروازه‌ای (gate technique) و برای تحلیل داده‌های پرسشنامه از آزمون t دونمونه‌ای مستقل در نرم‌افزار spss22 استفاده‌شده و از نرم‌افزار excell برای مرتب‌سازی داده‌ها پیش از ورود به spss بهره گرفته‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عوامل معنایی شامل اهمیت و اعتبار و منحصربه‌فرد بودن، شکاف میان عوامل حضور پذیری و مانایی این دو گونه مکان نمادین سبز را کاسته و در مقابل، عوامل شکلی شامل چشم‌انداز بصری، عناصر طبیعی و محصوریت و استقلال و عامل فعالیتیِ ایمنی و آسایش صوتی، افزایش شکاف میان این دو گونه کانون نمادین اجتماعی را به همراه داشته است.

from chaman to the park-square; comparative evaluation of durability places in the center of neighborhoods and park-squares in hamadan

those squares of hamedan city that are studied in this research are, in fact, historical sites that, as a result of urban developments, are located inside urban squares today. nevertheless, they still retain their function as a social base for citizens. although the middle island of these squares is now surrounded by cars, people are even more likely to use them. the present study seeks to explain the relationship between the green centers of old neighborhoods (chaman) and contemporary park-squares as two types of symbolic green places in hamedan with a combination of quantitative and qualitative methods. the main questions are, what are the similarities in the causes of the durability of symbolic green spaces of the city of hamadan (chaman and park-square) and also the reasons for their high presence in the same traffic hazards? and what factors in each of the physical, functional, and semantic aspects have a greater impact on the durability of the place in comparison with chaman and park-square?. in this regard, with the technique of gap analysis with the help of a structured questionnaire, four contemporary park-squares with four samples of old chamans in hamedan have been comparatively evaluated in terms of durability factors. gate technique was used to quantify pedestrian traffic in the study samples independent two-sample t-test was used in spss22 software to analyze the questionnaire data, and excel software was used to sort the data before entering spss. the results show that semantic factors, including the importance and validity, and uniqueness, reduce the gap between the factors of presence and durability of these two species of symbolic green places. in contrast, factors of shape, including visual landscape, natural elements and confinement, independence, and the activity factor of safety and sound comfort, have increased the gap between these two types of symbolic social centers.