تحلیل آمایش نواحی مرزی از منظر جغرافیای سیاسی مرز مطالعه موردی: نواحی مرزی استان کردستان

آمایش نواحی مرزی در بعد امنیت و توسعه یکی از راهبردهای هر کشوری محسوب می‌شود. هر کشوری که اهمیت این موضوع را خوب درک کند و با توجه به پارامترهای موثر در نواحی مرزی بر اساس اصول کارشناسی و علمی مرزها را مدیریت کند، نتیجه آن امنیت پایدار برای کشور و توسعه در ابعاد مختلف خواهد بود. مرزها محل تولید تهدید و فرصت‌های متعدّدی محسوب می‌شوند. کشور ایران با عنایت به مرزهای طولانی اعم از دریایی، خشکی و رودخانه‌ای با همسایگان مختلف در این مورد یک استثنا است. یکی از مرزهای حسّاس و استراتژیک ایران با توجه به محل زیست قوم کُرد با گرایش‌های قومی مذهبی متفاوت با هسته کشور و دارای عقبه جغرافیایی در کشور عراق، مرزهای استان کردستان محسوب می‌شوند. داده‌های مقاله حاضر، ماهیتی توصیفی تحلیلی دارد و با جمع‌آوری داده‌های میدانی و تحلیل آماری داده‌ها گردآوری‌شده است. در روش میدانی به‌وسیله نظرسنجی از 384 نفر از کارشناسان و نخبگان بومی و با استفاده از نرم‌افزار spss به تبیین شاخص‌های اثرگذار در تقدّم امنیت بر توسعه در آمایش نواحی مرزی استان کردستان و سپس اولویت‌بندی شاخص‌ها پرداخته‌شده است. نتایج پژوهش با توجه به آزمون ‌t با سطح اطمینان 95 درصد و نتایج حاصل از پرسش‌نامه نشان می‌دهد که ترتیب اولویت اثرگذاری عوامل موثر بر تقدّم امنیت بر توسعه در آمایش نواحی مرزی استان کردستان به ترتیب شاخص‌های سیاسی ژئوپلیتیکی، ژئوکالچر، ژئواستراتژیکی و در نهایت شاخص ژئواکونومیکی است که هر یک از این شاخص‌ها به زیر شاخص‌های مختلفی تقسیم‌بندی و سپس اولویت‌بندی شده‌اند.