تحلیل و ارزیابی رقابت‌پذیری منطقه‌ای در برنامه‌ریزی توسعه گردشگری مطالعه موردی: شهرستان جلفا

گردشگری به‌عنوان یکی از بخش‌های مهم خدماتی سهم به سزایی در افزایش رشد و توسعه، به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه دارد. توسعه گردشگری، می‌تواند اقتصاد کشور را از حالت تک‌محصولی خارج کند و ثبات اقتصادی را به علت ثبات در درآمدهای ناشی از جذب گردشگری برای کشور به همراه بیاورد. هدف تحقیق حاضر، بررسی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر رقابت‌پذیری گردشگری در شهرستان جلفا و ارائه راهبردهایی جهت ارتقا رقابت‌پذیری منطقه‌ای در گردشگری این شهرستان است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت موضوع موردمطالعه، توصیفی- تحلیلی است. داده‌ها و اطلاعات موردنظر از طریق مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای و روش میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) به دست آمد. جامعه آماری برای تکمیل پرسشنامه و انجام مصاحبه، مدیران، کارشناسان و متخصصان امر گردشگری هستند و از روش نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده‌شده است. محدوده موردمطالعه، شهرستان جلفا (منطقه آزاد ارس) می‌باشد و شش منطقه آزاد تجاری کیش، قشم، چابهار، انزلی، اروند و ماکو به‌عنوان رقبای آن در نظر گرفته‌شده‌اند. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و ارائه راهبردهای توسعه گردشگری شهرستان جلفا و تشریح اهداف، منابع، توانایی‌ها و عوامل کلان محیطی از مدل meta-swot استفاده‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین عوامل کلان تاثیرگذار بر گردشگری در شهرستان جلفا، عدم شناسایی قابلیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در منطقه، عدم وجود زیرساخت‌های مناسب و نبود مقررات شفاف جهت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در زمینه گردشگری می‌باشند. با برنامه‌ریزی راهبردی برای توسعه گردشگری و باهدف افزایش کمی تعداد گردشگران و سپس افزایش کیفی خدمات، می‌توان به توسعه اقتصادی و فرهنگی شهر امیدوار بود.