مطالعه رفتار زیست محیطی زنان روستایی با استفاده از تئوری ارزش- عقیده- هنجار مطالعه موردی: روستای دیوا شهرستان بابل

رشد فزاینده جمعیت و تخریب شدید محیط ‌زیست توسط انسان از یک‌سو و عدم شناخت و استفاده از ظرفیت‌های انسانی موجود در کنترل و کاهش معضلات زیست ‌محیطی، سکونتگاه‌های انسانی را با مشکلات فراوانی روبرو نموده است. با توجه به اینکه بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی از انسان‌ها ناشی می‌شود، رفتارهای زیست‌محیطی انسان از مهم‌ترین و موثرترین عوامل بر محیط‌زیست است. به‌نحوی‌که ضمن تاثیر بر مسائل محیط زیستی، تحت تاثیر آن‌ها قرار می‌گیرد. هدف این تحقیق مطالعه رفتارهای زیست‌محیطی زنان روستای دیوا در شهرستان بابل می‌باشد روش پژوهش کیفی است و جامعه آماری شامل کلیه زنان روستای دیوا است که حجم نمونه 20 نفر که به اشباع نظری ختم گردید و نمونه‌گیری به شیوه هدفمند بود. در این پژوهش از تئوری ارزش-عقیده- هنجار برای بررسی اثرگذاری عوامل مهم بر رفتار زیست‌محیطی زنان روستایی استفاده‌شده است. نتایج حاصل از مصاحبه‌ها نشان می‌دهد بر اساس دسته‌بندی باورها و رویه‌های زنان روستایی پیرامون طبیعت و محیط‌زیست، آن‌ها رفتارهای محیط زیستی متفاوتی داشتند این رفتارها شامل مولفه‌های سبک زندگی حفاظتی، آگاهی از پیامدها، هنجارهای شخصی، ارزش‌های زیست‌بوم و جهان‌بینی اکولوژیکی است. همچنین می‌توان گفت متغیرها بر یکدیگر و بر رفتار محیط زیستی زنان موثر بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که با توجه به نقش برجسته هنجارهای شخصی و لحاظ نمودن اعتقادات و آموزه‌های دینی و مذهبی، حفاظت محیط‌زیست می‌تواند به‌عنوان یک هنجار اعتقادی و اخلاقی موردتوجه قرار گیرد. نکته مهم دیگر افزایش آگاهی و دانش محیط زیستی زنان روستایی است که با شناخت اثرات فعالیت‌ها بر محیط‌زیست روستا می‌توانند آن‌ها را مدیریت نموده و اثرات را به حداقل کاهش دهند.