پتانسیل‏ سنجی توسعه ژئوتوریسم در مناطق پیرامونی شهرهای مناطق خشک (مطالعه موردی‏: شهر جدید ایوانکی)

ژئوتوریسم یکی از ارکان گردشگری است که بر چشم ‏اندازها، فرم‏ ها، و فرایندهای به ‏وجودآورنده‌ آن‏ها تاکید دارد. بدیهی است هر منطقه ‏ای با توجه به محیط جغرافیایی خود از استعدادها و جذابیت ‏های متفاوتی برخوردار است. شهر جدید ایوانکی در غرب استان سمنان جزو مناطقی است که از یک سو در حاشیه‌ منطقه‌ خشک ایران و از سوی دیگر در پای کوه‏ های البرز قرار گرفته و به‏نظر می ‏رسد پتانسیل زیادی برای توسعه‌ صنعت ژئوتوریسم داشته باشد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از انجام این پژوهش پتانسیل‏ سنجی ژئوسایت‏ های پیرامون شهر جدید ایوانکی است. برای دستیابی به این هدف، داده‏های اصلی پژوهش را اطلاعات اسنادی، مصاحبه، و مشاهدات میدانی تشکیل داده ‏اند. همچنین، برای تحلیل داده ‏ها نرم‏افزار‏های arcgis و spss ابزارهای اصلی پژوهش را تشکیل داده ‏اند. در این راستا، ضمن انجام بررسی ‏های کتابخانه‏ ای و مصاحبه، ژئوسایت ‏های منطقه شناسایی شده است. سپس، با به ‏کارگیری روش‏ های کامنسکو، کوبالیکوا، و روش بومی به ‏عنوان ابزارهای مفهومی، به ارزیابی ژئوسایت ‏های مورد اشاره در پیرامون منطقه‌ مورد بررسی پرداخته شده است. هدف از به‏کارگیری سه روش یادشده آزمون ‏سنجی و ارزیابی این مدل ‏ها و انتخاب بهترین مدل سازگار با شرایط منطقه بوده است. بنابراین، به ‏منظور تعیین ارزش نهایی ژئوسایت‏ ها، امتیاز نهایی هر ژئوسایت در هر روش به ‏صورت درصد از مجموع به‏ دست آمده است و درنهایت با به ‏دست‏ آوردن میانگین درصد هر سه روش، ارزش نهایی هر ژئوسایت محاسبه شده است. بر اساس نتایج به ‏دست‏ آمده، در بین ژئوسایت‏ های منطقه، ژئوسایت تنگه‏ واشی با میانگین 79/6 امتیاز دارای بالاترین امتیاز است و بعد از این ژئوسایت نیز ژئوسایت ‏های تونل نمکی و معادن نمکی به‏ترتیب با 78/1 و 72/6 امتیاز دارای بالاترین میانگین امتیازند. مجموع نتایج به ‏دست‏ آمده بیانگر این است که قرارگیری شهر جدید ایوانکی در حدفاصل ژئوسایت‏ های مناطق کوهستانی و کویری سبب شده است تا این شهر پتانسیل بالایی به‏ عنوان یکی از مراکز گردشگری داشته باشد.

potential assessment of geotourism development in peripheral areascities in arid regions (case study: new ivankei city)

potential assessment of geotourism development in peripheral areascities in arid regions (case study: new ivankei city)introductiontourism is one of the sectors that has grown dramatically in the global economic arena in recent years, so that tourism in many countries is considered as the main source of economic recovery and economic growth. economists believe that tourism is one of the most promising industries that the third world can use its capabilities to replace other industries and development. one of the new study basins in tourism studies is based on the recognition of geomorphous cultures. geotourism is one of the pillars of tourism that emphasizes the prospects, forms and processes that create them. in fact, geotourism, a tourism that preserves and improves the geographic identity of a site, which includes not only the environment, but also the cultural heritage and aesthetics of the place, and most importantly the welfare of the local population. despite the importance of geotourism and its great impact on the socio-economic development of the regions, but the necessary progress has not been made in this area and in many regions, including the central regions of the country, there are no comprehensive plans for the development of this industry. each region has different talents and attractions according to its geographical environment. one of the areas that has high potential for the development of the geotourism industry is the new city of ivanki in the west of semnan province. due to its geographical location and connection, the new city of ivanki can have important functions to create sustainable employment and urban development in the future, including the tourist function. ivanki new city from the south to important geosites including dasht-e kavir, from the west and east to the geosites of mines and salt mountain. it also leads to the geosites of mountainous areas from the north, including valleys, gorges, waterfalls and springs, but no action has been taken to develop the region’s geotourism industry. due to the importance of the issue, in this research, the potential of geotourism development around the new city of ivanki will be assessed.materials and methodsthis research is based on descriptive-analytical methods. research data are based on library studies and interviews. research tools include arcgis (for mapping) and spss (for calculating the value of geosites).