ارزیابی اولویت‏ های کیفیت محیطی حیات شبانه در فضای شهری از منظر کاربران (نمونه موردی: فضاهای شهری در شهر همدان)

امروزه جامعه‏ شناسان و شهرسازان بر آن‏اند که، با توجه به تغییر ساختار زندگی، قابلیت حیات شبانه نقش مهمی در ارتقای زندگی شهری خواهد داشت. بنابراین، فضاهای شهری به‏ عنوان بستر فعالیت‏ های اجتماعی باید پتانسیل‏ های لازم را برای زیست شبانه‌ مناسب داشته باشند تا به جریان ارتقای کیفیت زندگی شهری کمک کنند. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی اولویت‏ های کیفیت محیطی حیات شبانه از منظر شهروندان در فضاهای جاذب حیات شبانه در شهر همدان است. به همین منظور، مطابق فرمول کوکران، 384 پرسش‏نامه در ده سایت مطالعاتی، که از طریق داده‏ های سنجش از دور شناسایی شدند، توزیع شد. برای اطمینان از کفایت حجم نمونه، از تکنیک کفایت نمونه ‏برداری (kmo) و برای تحلیل یافته ‏ها از روش تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می ‏دهد امکان برگزاری مراسم‏ ها (0/730)، وجود اماکن تفریحی- ورزشی (0/741)، وجود بازارهای شبانه‌ متنوع (0/751)، وجود سرویس ‏های بهداشتی در فضاهای شهری (0/896)، شرایط آب و هوایی مناسب (0/716)، مطلوبیت محیطی (0/752)، پاکیزگی محیطی (0/811)، فاصله‌ مناسب تا مسکن (0/857)، پارکینگ ‏ها (0/743)، حضور عوامل نظارتی (0/713)، مدیریت پاسخ‏گو و دائمی در فضا (0/726)، محیط و مناظر شهری (0/728)، سطح فرهنگی فضا (0/757)، و درنهایت همه ‏شمولی (0/772) بیشترین اهمیت را برای شهروندان دارند. نکته‌ حائز اهمیت که یافته ‏های این تحقیق را قدری از یافته ‏های تحقیقات دیگر متمایز می ‏کند این است که، با توجه به ویژگی‏ های اقلیمی و فرهنگی در شهر همدان، زیست و حضور شبانه بیشتر در قالب دورهمی‏ های خانوادگی یا گروه ‏های‏ دوستان در فضاهای شهری است.

evaluation of priorities in night life environmental quality factors in urban environment from users’ point of view (case study: urban spaces in hamedan city)

introductionwith the growth of industries and economies after the industrial revolution, many new problems such as traffic, crowded public spaces and intense daily activities emerged in metropolises. as a result, a tendency to live nighttime lives formed among major groups of citizens with the aim of getting away from daytime work restrictions, expanding leisure time, improving urban nightscapes, developing night economies and providing nighttime social and recreational activities (kavousi, 2015; ayatollah, 2015). considering the modern structure of life and the new models of time spending, many urban planners and sociologists now believe that people are looking for an artificial “day” during the night so that they can get access to and perform relaxing activities (karim et al., 2013). in fact, the concept of night city seeks to provide economic and social solutions for proper use of resources and opportunities and improving quality of life (roberts and eldridge , 2012). therefore, urban spaces must have the necessary capabilities and potentials to be used by citizens at all hours of the day (moayedi, 2013).methodologythe methodology of the research is quantitative. the required data were collected via field study, library research and distribution of questionnaires at 10 different sites in hamadan city. a total number of 384 questionnaires were distributed at the selected sites based on the number obtained by cochran’s formula and the population of hamedan which stands at 554,406. these sites were identified and selected based on remote sensing data collected by the strava satellite. the kaiser-meyer-olkin (kmo) test was used to ensure the adequacy of the sample size. a kmo value higher than 0.7 means factor analysis can be performed with confidence. then the skewness test was used to check the normality of the obtained data. since the basis of factor analysis is the correlation between the test questions, the bartlett test of sphericity was used to evaluate the correlation between the variables. exploratory factor analysis (efa) is one of the most widely used methods in many scientific fields including urban planning for refining or producing the latent dimensions of data. varimax rotation in efa was used for data analysis.