تحلیل واگرایی و شکاف گروه‌های درآمدی از لحاظ تامین مسکن در کلان‌شهر اصفهان

تامین مسکن ارزان‌قیمت برای گروه‌های کم‌درآمد موجب حفاظت از خانوارهای فقیر در بازار رقابتی مسکن می‌شود. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، تحلیل واگرایی و شکاف گروه‌های درآمدی از لحاظ تامین مسکن در کلان‌شهر اصفهان و بررسی شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در کلان‌شهر اصفهان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری مربوط به محدوده قانونی شهر اصفهان در سال 1395 است. از مدل‌های saw و topsis، روش «ابونوری»، شاخص دسترسی و شاخص تقاضای مناسب مسکن برای تحلیل داده‌ها استفاده‌شده است. متغیرهای پژوهش مشتمل بر نوع تصرف، سطح زیربنا، کیفیت ابنیه، نوع مصالح، تعداد اتاق و بعد خانوار، برخورداری از تسهیلات مسکن درزمینه گروه‌های کم‌درآمد شهر اصفهان است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مقدار ویژه مدل‌های saw و topsis، برای گروه‌های کم‌درآمد از میانگین متوسط پایین‌تر می‌باشد. بالا بودن ضریب تغییرات در بین گروه‌های درآمدی حاکی از واگرایی وجود شکاف در بین گروه‌های درآمدی می‌باشد. درنتیجه، بر اساس نتایج حاصل از محاسبات مدل‌های saw و topsis، وضعیت کمی و کیفی شاخص‌های مسکن در بین گروه‌های کم‌درآمد در شهر اصفهان در وضعیت مناسبی قرار ندارد. نتایج حاصل از روش ابونوری بیانگر آن است که ضریب جینی هزینه مسکن برای خانوارهای شهری تا سال 1384 روندی نزولی داشت، اما از سال 1385 به بعد شکاف در حال افزایش می‌باشد. همین‌طور منحنی لورنز، به افزایش نابرابری در طول زمان صحه گذاشته است. بر اساس شاخص دسترسی به مسکن، دهک کم‌درآمد در سال 1383 با پس‌انداز کامل درآمد 75 روز خانوار، می‌تواند یک مترمربع مسکن را خرید کند؛ اما در پایان سال، 1395 این عدد به 206 روز رسیده است. همچنین در سال 1383، خانوارهای دهک اول با تقریباً 49 سال کار کردن می‌توانستند مسکن موردنیاز خود را تهیه نمایند، اما در سال 1395 این میزان به 103 سال رسیده است. نتایج برآورد تقاضای موثر مسکن در دهک‌های درآمدی ازنظر مساحت زیربنا در شهر اصفهان بیانگر آن است که دهک اول تا چهارم در سال 1383 از 4 تا 11 مترمربع توان تامین مسکن را داشته‌اند؛ اما این اعداد در سال 1395 به 1/9 تا 5 مترمربع کاهش‌یافته است.

analysis of divergence and gap of income groups in terms of housing in isfahan metropolis

introduction: housing plays an essential role in the economic development of any country and constitutes % 10-20 of the total economic activity of each country and is also the largest fixed asset of households. the need for housing is not only one of the basic human foundations, but also the standard of living of the people.  global access to housing has been on the agenda for sustainable development. the right to adequate housing for all urban residents is one of the most important factors in promoting inclusive urban development. in order to promote this right, proponents of urban rights have emphasized the urgent need for real estate agencies, government leaders and municipalities to move forward in urban space through a comprehensive approach to housing development projects.  as affordable housing can provide for low-income urban groups. accordingly, the aim of the present research is quantitative and qualitative indicators analysis of housing in the metropolis of isfahan.methodology: the present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. the statistical population is related to the legal boundaries of isfahan in 2016. saw and topsis models have been used to the data analysis. in this research, have used 16 indicator for status of quantitative and qualitative housing indicators of low-income groups in isfahans. quantitative and qualitative indicators of housing for low-income groupshave been analyzed including the type of occupation, infrastructure level, quality of buildings, type of materials, number of rooms and household dimensions, housing facilities in isfahan.results and discussion: the total percentage of ownership has increased from %76.2 to %61.5 from 2007 to 2016. however, the share of tenants has increased from %16.6 to %26.3, which is almost double. this indicates the downward trend of this index during the study period.  the amount of rent in the first four deciles was 20.15, 35, 15.7, 25, respectively in 2007 in 2016, it has increased to %57.7, %35.9, %27.5, and % 15. an important point in this regard is the promotion of this index for the fourth decile of the target community. the infrastructure average of residential units in the lower deciles has been decreasing in all deciles from 2007 to 2016. the important point is the large distance between the lower deciles and the upper deciles. while on average %62.8 of the quality of buildings in isfahan is acceptable, but this index is equal to %36.3 among low-income groups, which is very inappropriate. this shows that the useful life of residential units occupied by these groups is lower than other income groups.  the residential units materials of low-income groups are less resistant than other income groups in isfahan.  the number of rooms average per household for low-income groups is 2.6. this figure is 2.9 for middle-income groups and 3.2 for high-income groups in isfahan. while there are only 0.63 room for a person in the lower income grouss, this figure is equal to 1.3 rooms for a wealthy person. therefore, the results analysis of the individual-to-room index has showed that there is 1.6 people per room in a low-income household. also, there are 0.78 people for a room in the high-income group. on the other hand, the household dimension is also higher in low-income groups than in other income groups. in terms of housing facility index, the percentage of lower income groups is lower than others. the results of saw and topsis models also confirm the quantitative and qualitative status of housing indicators among income groups. the saw and topsis score for lower-income groups is lower than the average, and the high rate of change among income groups has indicated divergence and gaps between income groups.