ارزیابی سطوح توسعه ‏یافتگی با استفاده از تکنیک‏ های تصمیم‏ گیری چندمعیاره در بخش ‏های استان گیلان

امروزه، تعیین و شناسایی سطوح توسعه‏یافتگی اصلی مهم در تدوین سیاست‏ها و برنامه‏های توسعه محسوب می‏شود و نتایج آن به‏عنوان راهنمایی سودمند توسط سیاست‏گذاران و برنامه‏ریزان در جهت شناسایی محروم‏ترین و توسعه‏یافته‏ترین مناطق استفاده می‏گردد. در راستای این مهم، ارزیابی سطوح توسعه‏یافتگی بخش‏های استان گیلان لازم و ضروری به‏نظر می‏رسد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و جامعه آماری همه بخش‏های استان گیلان (43 بخش) است که براساس 298 متغیر و 93 شاخص در پنج گروه شاخص ترکیبی (محیطی اکولوژیک، اجتماعی فرهنگی، اقتصادی، نهادی، و کالبدی) رتبه‏بندی شده‏اند. شاخص‏های موردمطالعه با استفاده از آخرین داده‏های موجود سرشماری نفوس و مسکن سال 1390 استان گیلان جمع‏آوری، با روش تقسیم بر میانگین استاندارد، با بهره‏گیری از مدل مولفه اصلی هم‏وزن، و سپس با استفاده از روش‏های تاکسنومی ‏عددی، تحلیل خوشه‏ای، تحلیل سلسله‏مراتبی، تاپسیس، موریس، و تحلیل شبکه رتبه‏بندی شده‏اند و با تحلیل نتایج بخش‏های استان در پنج گروه توسعه‏یافتگی بالا (10 بخش)، توسعه‏یافتگی متوسط (7 بخش)، گذار به توسعه‏یافتگی (8 بخش)، محروم (9 بخش)، و محرومیت شدید (9 بخش) سطح‏بندی شده‏اند و جایگاه هر یک از بخش‏ها در سطوح توسعه با بهره‏گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص شده است. درنهایت، با مقایسه سطوح توسعه‏یافتگی در سال‏های 1385 و 1390 نشان داده شده است در طی این دوره پنج‏ساله از تعداد بخش‏های موجود در سطوح محرومیت شدید و محروم کاسته و به تعداد بخش‏های موجود در سطح بالای توسعه‏یافتگی افزوده شده است.