بررسی و تحلیل روابط علّی و معلولی شاخص‌های تاثیرگذار بر مدیریت یکپارچۀ حریم پایتخت

کلان‌شهر تهران در چند دهه اخیر شاهد دگرگونی‌های متنوع و متعددی در عرصه‌های مختلف جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی‌فضایی بر اثر سیاست تمرکزگرایی در فضای حریم بوده است. این موضوع از یک‌سو، با افزایش تمایل به ساخت‌وسازهای مسکونی و غیرمسکونی بیرون از محدوده قانونی شهر تهران و از سوی دیگر، با توجه به رویکرد کسب درآمد از اراضی پیرامون شهر تهران و ایجاد رقابت شدید برای تصاحب سهم بیشتر توسط ذینفعان مختلف، به بحران مبدل شده است. نوع پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفیتحلیلی است. هدف پژوهش، سنجش حریم پایتخت به‌لحاظ شاخص‌های تاثیرگذار و اثرپذیر بر مدیریت یکپارچه حریم است. براساس آمار به‌دست‌آمده، از تعداد کل جامعه که شامل 30 نفر است، 11 نفر کارشناس اداره حریم و مابقی متخصصان و خبرگان موضوع پژوهش بودند. برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار 0/8 به‌دست آمد. برای تجزیه ‌و تحلیل یافته‌ها از روش دیمتل فازی بهره گرفته شد. مولفه‌های بررسی‌شده در این پژوهش، در4  عامل کالبدی، اقتصادی، مدیریتی و حکمروایی خوب شهری تقسیم‌بندی شدند. نتایج نشان داد عواملی چون مدیریت مجمع‌الجزایری حریم از لحاظ عملکردی، قلمروی و جغرافیایی، نبود حکمروایی خوب شهری، ضعف مدیریتی در تامین زیرساخت‌ها برای عرضه مسکن مناسب و وجود اقتصاد غیررسمی در کانون‌های اسکان مستقر در حریم، بیشترین تاثیر را بر وضعیت حریم شهر تهران داشته‌اند. از سوی دیگر، نبود سامانه کنترل هوشمند، توسعه متراکم ساختمانی و ضعف بنیان‌های اقتصادی مبتنی‌برزمین در حریم، از اثرپذیری‌ترین عوامل بودند.

Analysis of Cause Effect Relationships of the Indicators Influencing Integrated Management of Tehran Periphery, as the Capital of Iran

IntroductionAt the beginning of the 21st century, the population of the world was 6 billion, and now more than half of that is living in cities, also it is expected that it would increase in the future decades. Thus, by 2050, the world’s population living in cities is projected to reach over 70% all over the world. Therefore, this high growth of urbanization over the last two centuries and the expansion of cities, have caused a lot of quantitative and qualitative changes in urban spaces, including City Peripheral. In the last few decades, Tehran metropolis has witnessed numerous and varied transformations in various demographic, social, economic and physicalspatial fields due to the policy of focusing on Peripheral space.This problem, in one hand, with increasing interest in residential and nonresidential construction outside the legal area of ​​Tehran, and on the other hand, with regard to the monetization approach of the land around Tehran and the creation of an intense competition to takeover more stakeholders contributions has become a crisis. MethodologyThis present study is an applied research with a descriptiveanalytical method. In this process, the library and reference resources have been used based on the data requirements of the research. The main data collection tool of the research was a questionnaire designed as a paired comparison to identify effective and impressionable indicators on integrated Peripheral management of the capital based on the structure of the Fuzzy Dematel technique in two phases of weight determination and prioritization. Statistical population of this research contains all experts of the Tehran city Peripheral offices and University experts and professors in this field. According to statistics, the total number of the population is 30, of which 11 are specialists in the field of Peripheral and the rest are the specialists and experts in the subject. In this research, statistical population was surveyed through census because of the limited number of statistical population (experts of the Tehran city Peripheral office and specialists).