بررسی عملکرد کمیسیون مادۀ 100 شهرداری یزد و آثار آن بر شهرنشینی و شهرسازی با استفاده از برنامه‌ریزی سناریو

تخلفات در ساخت‌وسازها در تعارض با طرح‌های توسعه شهری بوده، تاثیرات منفی بر ابعاد مختلف شهر داشته است. هدف از این پژوهش، بررسی عوامل تاثیرگذار بر عملکرد کمیسیون ماده 100 و تدوین راهبردهایی به‌منظور تاثیرات مثبت عملکردی کمیسیون مزبور بر روند شهرنشینی و شهرسازی شهر یزد است. جامعه آماری تعداد پرونده‌های ساختمانی ارجاع‌شده به کمیسیون ماده 100 شهرداری یزد است. برابر آمار و ارقام، تنها در یکی از مناطق سه‌گانه شهر یزد در سال 1390، تعداد 721 پرونده تخلف به کمیسیون‌ ماده 100 ارجاع و متعاقب آن، رای قانونی صادر شده است. در میان آرای کمیسیون بدوی، آرای مربوط به حکم «تخریبجریمه و موکول‌به‌بازسازی» بیشترین مورد را به‌خود اختصاص داده است که متاسفانه 100 درصد اجرای این آرا، به پرداخت جریمه ختم شده است که این عملکرد کمیسیون ماده 100 در بعد اجتماعی، کاهش نظارت اجتماعی؛ در بعد شهرسازی، ناهمگونی در خط آسمان؛ در بعد محیط‌زیستی، ناسازگاری ناشی از همجواری نامناسب کاربری‌ها؛ و در بعد امنیتی و ایمنی، کاهش ایمنی و امنیت ناشی از بی‌توجهی به مقررات ملی ساختمان را برای شهر یزد رقم زده است. نتایج برنامه‌ریزی سناریو نشان می‌دهد که متغیرهای مرتبط با قوانین شهری و ناهماهنگی بین سازمان‌های مرتبط با ماده 100، تاثیرگذاری زیادی بر عملکرد ماده 100 داشته‌اند و همچنین، کمبود قوانین و مقررات ساخت‌وسازها و ابهام در آنها، بیشترین تاثیر را بر عملکرد ماده 100 داشته است.