اخوان‌المسلمین و قلمروسازی آن در جغرافیای سیاسی جهان اسلام

اخوان‌المسلمین نام جنبشی سیاسی‌ اجتماعی است که در سال 1928 م. حسن‌البناء آن را در شهر اسماعیلیه مصر تشکیل داد. با وجود آنکه این جنبش، یک سازمان مصری است، جوهر و ماهیت آن که بر یک قلمرو، یک امت و حاکمیت الهی مبتنی بود، آن را واجد انگیزه‌های فراملی در مقیاس منطقه‌ای و جهانی کرد. اخوان برای اینکه بتواند به هدف غائی خود عمل کند، به قلمروسازی در جغرافیای سیاسی جهان اسلام پرداخت و در سال‌های پایانی دهه 1930 رابطه‌ای با علاقه‌مندان به اسلام‌گرایی در جهان عرب و اسلام برقرار کرد. در این پژوهش توصیفی تحلیلی، اطلاعات از منابع مکتوب و اینترنت جمع‌آوری شده است. در پاسخ به این پرسش که قلمروسازی اخوان‌المسلمین در جغرافیای سیاسی جهان اسلام ناشی از چه چیزی بود، می‌توان آن را ناشی از باورهای ایدئولوژیک این جنبش اسلامی برای بیداری امت اسلامی و دفاع از عظمت اسلام و مسلمانان دانست. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که فروپاشی خلافت عثمانی، سلطه استعمارگران بر کشورهای اسلامی، ظلم و ستم آنان در حق مسلمانان، تاسیس رژیم صهیونیستی و استبداد سیاسی در کشورهای اسلامی از عواملی است که به‌شدت اخوان‌المسلمین را متاثر و آنان را نسبت به اوضاع آشفته جهان اسلام به واکنش واداشته است؛ بنابراین قلمروسازی اخوان‌المسلمین در جهان اسلام را می‌توان در راستای بیداری اسلامی و اتحاد و همگرایی در جهان اسلام براساس آموزه‌های اسلام سلفی سید جمال‌الدین اسدآبادی قلمداد کرد.

Muslim Brotherhood and its territory building in the political geography of the Islamic world

Extended AbstractThe Muslim Brotherhood began as a politicalsocial movement in 1928 by Hasan alBanna in Egypt. Despite the fact that the Muslim Brotherhood is an Egyptian organization, the essence of this ideology, based on territory, a nation, and divine sovereignty, gave it transnational motives on a regional and global scale. In order to be able to achieve its ultimate goal, the Brotherhood sought to build a territory in the political geography of the Islamic world, and thus, in the late 1930s, it began to establish ties with Islamist enthusiasts in the Arabic and Islamic world. Using a descriptiveanalytic research design, this study aimed to determine factor motivating the territory building activities by the Muslim Brotherhood in the political geography of the Muslim world. The results indicated that such activities were motivated by the ideological beliefs of this Islamic movement to awaken the Islamic Ummah and defend the greatness of Islam and Muslims.The findings of this study also indicated that the collapse of the Ottoman caliphate, the domination of the colonialists over the Islamic countries, their oppression to the Muslims, the establishment of the regime of Israel, and also political tyranny in Islamic countries were among the factors that strongly influenced the Muslim Brotherhood and forced them to react to the turbulent conditions of the Islamic world. Therefore, the territory building activities by the Muslim Brotherhood in the Muslim world can be considered in the context of Islamic awakening movement and unity and convergence in the Muslim world based on the teachings of Salafi Islam promoted by Seyyed Jamal alDin Asadabadi.IntroductionAt the end of the First World War, the Ottoman Empire collapsed and Britain and France began to divide the Ottoman Empire among themselves, each dominating a part of Southwest Asia. Aside from Iraq, Jordan and Palestine, which were occupied by the Britain, and Syria and Lebanon that were given to France, the rest of the Ottoman territories, including Egypt, have become the focal point of rivalry among the colonial powers. Apart from the colonial powers and governments, which have always been a constant force for the territory building in the Muslim world, ideologies are among other actors motivating the territory building activities. One of these actors is the Muslim Brotherhood that was established by Hassan alBanna in 1928, and has been taking considerable efforts for the territory building, especially