|
|
|
|
بازنگری و کاربست شاخص نیک‌بختی شهری (cpi) با توجه به ویژگی‌های جامعۀ ایران (مطالعۀ موردی: شهرهای بالای 100 هزار نفر منطقۀ شمال غرب کشور)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
صرافی مظفر ,هاشمی نصیبه
|
|
منبع
|
پژوهش هاي جغرافياي انساني - 1397 - دوره : 50 - شماره : 3 - صفحه:555 -572
|
|
چکیده
|
شهر، سازمان اجتماعی مستقر بر پهنه‌ای طبیعی است که ساکنان آن برای برآوردن بهینه نیازهایشان، مناسبات اجتماعیاقتصادی برقرار می‌کنند و محیط انسان‌ساختی را برای نیل به توسعه به مفهوم عام به‌گشت زندگی برپا می‌دارند. در فرایند رشد شتابان شهری مشکلاتی بروز می‌کند که معنای حقیقی توسعه نیست. درنتیجه کارشناسان و برنامه‌ریزان، با شاخص‌های مختلف به سنجش توسعهشهری توجه کرده اند. این شاخص‌ها اغلب با ماهیت اقتصادی مطرح شدند، اما به‌دلیل کاستی‌های تقلیل‌گرایانه آن‌ها و اهمیت‌یافتن دیدگاه‌های پایداری و اجتماع‌محور در سنجش توسعه، شاخص‌های نوینی مدنظر قرار گرفت. برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد در گزارش سال 2013، شاخص نیک‌بختی شهری (city prosperity index) را معرفی کرد. شهرهای ایران در دهه‌های اخیر با توسعه‌ای شتابان و ناپایدار مواجه بودند. به‌نظر می‌رسد این مقوله می‌تواند در تحلیل وضعیت و ارائه اولویت‌های مداخله برای رسیدن به توسعه همه‌جانبه یاری رسان باشد؛ از این‌رو، پژوهش حاضر برمبنای شاخص نیک‌بختی شهری، شاخص بازنگری شده‌ای با عنوان نیک‌بختی شهری ایرانی مطرح می‌کند. در این شاخص، با افزودن بعد سلامت که با ارزش‌ها و نیازهای کنونی جامعه شهری ایران متناسب است، توسعه شهرهای بالای 100 هزار نفر منطقه شمال غرب کشور (سه استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل) سنجیده می شود. برای این منظور، 65 نماگر در 6 بعد نیک‌بختی شهری ایرانی تدوین شد. سپس سنجش میزان نیک‌بختی با مدل ralspi صورت گرفت. براساس یافته‌های پژوهش، نابرابری زیادی میان شهرهای منطقه شمال غرب کشور وجود دارد که به‌استثنای تبریز، بقیه در سطح پایینی قرار دارند. در پایان، اولویت‌های مداخله در هر شهر برای ارتقای سطح توسعه مشخص شده است.
|
|
کلیدواژه
|
آذربایجان، اردبیل، توسعه شهری ایران، شاخص نیک‌بختی شهری (cpi)، مدل ralspi
|
|
آدرس
|
دانشگاه شهید بهشتی, گروه جغرافیا, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A Review and Application of City Prosperity Index (CPI) for Iranian Society (Case Study: Cities with a Population over 100 Thousands People, NorthWestern Iran)
|
|
|
|
|
Authors
|
Sarrafi Mozaffar ,Hashemi Nasibeh
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|