رانت زمین و مسکن و وقوع تخلفات ساختمانی در شهر سنندج

«رانت» به معنی مازاد یا سود غیر تولیدی است که به‌دنبال کمیابی‌های طبیعی (ذاتی) یا ساختگی فراهم می‌شود. تفاوت طبیعی یا ساختگی شرایط و ارزش مصرفی و معاملاتی اراضی شهری، زمینۀ رانت و سود نابرابر تولید را فراهم می آورد. تخلف ساختمانی در شهر به اقداماتی در ساختمان‌سازی و استفاده از آن اطلاق می‌شود که در آن، ساختمان، مجوز (پروانه) ندارد یا با مجوز صادرشده از شهرداری مغایر است. در این مقاله به بررسی وقوع تخلفات ساختمانی، رانت زمین و مسکن و عملکرد شهرداری در این خصوص از سال 1382 تا 1390 در سنندج پرداخته شده است. این پژوهش از نوع پژوهش‌های بنیادی و کاربردی است و به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. داده‌ها و اطلاعات آن نیز به روش مطالعات اسنادی کتابخانه‌ای و میدانی جمع‌آوری و با استفاده از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون توصیف و تحلیل شده است. براساس یافته‌ها، از 8072 پروانه ساختمانی صادرشده در سال‌های 1382 تا 1390 در شهر سنندج، 2886 مورد (35.75 درصد) آن به 6291 واحد تخلف، به مساحت 204.294 مترمربع منتهی شده‌ است. نتایج نشان می‌دهد رانت زمین و مسکن، روند صدور پروانه‌ها و فروش تراکم مازاد ساختمانی و کسب درآمد شهرداری، بر وقوع و توزیع فضایی تخلفات ساختمانی در سنندج تاثیری تعیین‌کننده داشته‌ است. بیشترین صدور پروانه‌های ساختمانی (98.22 درصد)، فروش تراکم مازاد و تخلفات ساختمانی به منطقه 3 سنندج مربوط بوده است که رانت زمین و مسکن بیشتری دارد و بخش زیادی از درآمد شهرداری نیز از این محل تامین می‌شود.