تحلیل استقرار فضایی کالبدی کارکردهای دانش‌بنیان در مقابل کارکردهای سنتی در شهر تهران (تحلیلی بر توزیع هسته‌های شهری تهران)

در پژوهش حاضر، با توجه به فرایند جهانی‌شدن اقتصاد و ضرورت‌های فضایی کالبدی شهرها در این فرایند، در گام نخست ادبیات موجود در زمینه منطق استقرار فضایی کارکردهای شهری در عصر اقتصاد دانش‌بنیان و ساختارهای شهر چندهسته‌ای بررسی شده است و در گام دوم، با شناختی درباره ضرورت‌های پیکربندی مجدد کارکردهای شهری به‌عنوان بخشی از افزایش توان در عرصه رقابت جهانی، شاخص‌ها درمورد شهر تهران به‌کار گرفته و بررسی و تحلیل شده است. در این راستا، با استفاده از روش‌های مختلف نرم‌افزاری و محاسباتی (مانند ahp_phazzy، janks و...)، پیکربندی فعالیت‌های شهری در تهران مشخص شده و درنهایت با عملیات رویهم‌اندازی لایه‌ها، مقایسه‌ای تطبیقی از استقرار کارکردهای سنتی و برتر ارائه شده است. محدوده مورد مطالعه شهر تهران درون محدوده شهری است و جامعه آماری شامل بیش از 6500 شرکت ارائه‌دهنده خدمات برتر به تفکیک 7 دسته شرکتی و تمامی فعالیت‌ها و کارکردهای سنتی در شهر تهران می‌شود. نتایج پژوهش نشان‌دهنده پیکربندی متمرکز، تک‌اندامی و تک‌هسته‌ای در هر دو بخش کارکردهای منتخب و در عین حال انطباق بیش از 70 درصد حوزه استقرار کارکردهای برتر با خدمات سنتی است. همچنین انتقال هسته کانونی فعالیت از منطقه 12 به مرز مناطق 6 و 7 و همچنین بخشی از منطقه 3 به‌ویژه در بخش کارکردهای اداری و خدمات برتر قابل‌مشاهده است؛ یعنی مرکز فعالیتی شهر در عین حفظ ساختار تک‌هسته‌ای به سمت نیمه شمالی انتقال یافته است.